Huyệt Cách Du: Tác dụng, vị trí và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Cách Du: Tác dụng, vị trí và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Cách Du là huyệt thứ 17 của kinh Bàng Quang, chủ trong điều trị các bệnh lý liên quan đến tuần hoàn, hô hấp và bài tiết. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chuyên sâu về huyệt Cách Du, bao gồm vị trí chính xác, các ứng dụng trị liệu theo Y học Cổ truyền, cũng như hướng dẫn chi tiết về kỹ thuật châm cứu và bấm huyệt đúng cách.

Huyệt Cách Du là gì? Đặc tính và vị trí cụ thể

Huyệt Cách Du là huyệt thứ 17 của Kinh Bàng Quang. Tên gọi "Cách Du" có ý nghĩa: "Cách" chỉ màng cơ hoành, còn "Du" tượng trưng cho sự vận chuyển khí huyết qua huyệt. Đặc biệt, đây là nơi hội tụ của mạch Đốc và nhiều huyệt Du khác, cho thấy vai trò trung tâm trong việc điều phối năng lượng của huyệt đạo này.

Các tài liệu cổ như Châm Cứu Đại Thành và Linh Khu đã ghi nhận Huyệt Cách Du với công năng nổi trội trong điều trị các bệnh lý liên quan đến máu, hô hấp và tiêu hóa. Đây còn là huyệt vị chủ yếu để điều hòa âm dương, đặc biệt khi khí huyết mất cân bằng.

Huyệt Cách Du nằm ở vùng lưng trên, ngang mức đốt sống ngực thứ 7 và cách đường giữa lưng 1.5 thốn về mỗi bên, tạo thành một cặp đối xứng qua cột sống.

Cách xác định huyệt Cách Du như sau:

  • Người bệnh nằm sấp hoặc ngồi cúi nhẹ về phía trước để lưng phẳng, dễ xác định các đốt sống.
  • Cúi đầu xuống, bạn sẽ thấy một đốt sống nhô cao nhất ở vùng cổ, đó là đốt sống cổ thứ 7. Từ đó đếm xuống 7 đốt sống nữa là vị trí của đốt sống lưng số 7. 
  • Từ điểm giữa khe đốt sống D7-D8, đo ngang ra mỗi bên 1.5 thốn là vị trí huyệt Cách Du.

Vị trí của huyệt Cách Du ghi trong sách

Vị trí của huyệt Cách Du ghi trong sách

Tác dụng của huyệt Cách Du trong Đông y

Huyệt Cách Du có vai trò nổi bật trong việc điều hòa khí huyết và hỗ trợ các cơ quan nội tạng. Dưới đây là những tác dụng cụ thể:

1. Điều hòa tuần hoàn máu

Huyệt Cách Du được xem là “huyệt chủ huyết” với khả năng kích thích lưu thông khí huyết. Khi tác động đúng cách, huyệt giúp cải thiện tình trạng thiếu máu, hoa mắt, chóng mặt do khí huyết kém.

Không những vậy, huyệt còn hỗ trợ điều trị các chứng xuất huyết như chảy máu cam, rong kinh khi phối hợp với các huyệt như Huyết Hải, Tam Âm Giao. Đặc biệt, tăng cường khả năng tái tạo máu, đặc biệt hữu ích cho những người bị suy nhược cơ thể, mất máu sau phẫu thuật hoặc phụ nữ sau sinh.

Tác dụng huyệt Cách Du trong chăm sóc hệ hô hấp

Tác dụng huyệt Cách Du trong chăm sóc hệ hô hấp

2. Hỗ trợ chức năng hô hấp

Do vị trí gần cơ hoành, cơ quan điều phối nhịp thở, huyệt Cách Du có ảnh hưởng đáng kể đến hệ thống này. Huyệt giúp điều hòa nhịp thở, cải thiện tình trạng khó thở, ho mãn tính, hen suyễn. Thậm chí có thể giúp làm giảm triệu chứng tức ngực, đau thắt ngực do khí nghịch hoặc suy hô hấp nhẹ. Hỗ trợ long đờm, giảm ho kéo dài khi kết hợp với huyệt Phế Du và Định Suyễn.

3. Cải thiện bài tiết và tiêu hóa

Huyệt Cách Du có tác dụng gián tiếp lên hệ tiêu hóa và bài tiết thông qua tác động lên hệ thần kinh thực vật. Huyệt giúp điều hòa hoạt động của thận và bàng quang, hỗ trợ điều trị chứng tiểu tiện khó, tiểu đêm nhiều, giảm phù thũng do suy giảm chức năng thận. Khi kết hợp với huyệt Tỳ Du, huyệt này còn giúp giảm đau bụng, đầy hơi, khó tiêu, hỗ trợ cải thiện chức năng tiêu hóa.

Kích thích huyệt đúng cách để cải thiện phủ tạng và hệ bài tiết

Kích thích huyệt đúng cách để cải thiện phủ tạng và hệ bài tiết

4. Giảm đau lưng trên và vai gáy

Huyệt Cách Du giúp thư giãn cơ và giảm đau hiệu quả, đặc biệt với người bị đau lưng trên do ngồi lâu, sai tư thế hoặc căng cơ. Huyệt này cũng hỗ trợ tốt trong các trường hợp đau vai gáy do thoái hóa cột sống cổ hoặc chấn thương nhẹ. Đặc biệt, khi kết hợp với huyệt Đại Chùy và Kiên Tỉnh, hiệu quả giảm đau sẽ tăng rõ rệt.

Cải thiện đau lưng, nhất là vùng thắt lưng dưới

Cải thiện đau lưng, nhất là vùng thắt lưng dưới

5. Lý khí, hóa ứ

Theo Y học Cổ truyền, huyệt Cách Du có công năng tán ứ, sơ thông khí huyết, nhờ đó hỗ trợ điều trị các chứng đau tức ngực, cảm giác nghẹn tắc vùng ngực do khí trệ, cũng như giảm đau lan từ lưng lên cổ và các vấn đề do tuần hoàn kém. 

Đặc biệt, khi kết hợp với huyệt Can Du và Huyết Hải, giúp tăng cường mạnh mẽ khả năng hoạt huyết và lý khí, mang đến sự cân bằng tối ưu cho cơ thể.

Hướng dẫn cách châm cứu, bấm huyệt Cách Du

Châm cứu và bấm huyệt Cách Du là hai phương pháp trị liệu truyền thống giúp kích thích huyệt đạo nhằm tăng cường tuần hoàn khí huyết, hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý. Mỗi phương pháp có những ưu điểm riêng, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và mục đích trị liệu của từng người. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách thực hiện châm cứu và bấm huyệt Cách Du đúng kỹ thuật.

1. Châm cứu huyệt Cách Du

Châm cứu huyệt Cách Du giúp kích thích sâu vào hệ kinh lạc, thúc đẩy tuần hoàn khí huyết và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý. Khi châm, kim được đâm theo hướng xiên hoặc thẳng, độ sâu khoảng 0.5 - 0.8 tấc tùy theo thể trạng người bệnh. Hiệu quả châm cứu tăng cao khi phối hợp với cứu ngải để làm ấm huyệt, đặc biệt trong các trường hợp hư hàn, suy nhược.

Cách thực hiện như sau:

  • Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ: Kim châm cứu bằng thép không gỉ đã khử trùng; bông gòn; cồn 70 độ; ngải cứu.
  • Bước 2: Đặt người bệnh nằm sấp, thẳng lưng, hai tay xuôi theo thân để vùng lưng trên lộ rõ.
  • Bước 3: Xác định huyệt Cách Du như hướng dẫn ở phần trên, ngang khe đốt sống lưng thứ 7 và thứ 8, cách đường giữa lưng 1,5 thốn.
  • Bước 4: Châm kim thẳng hoặc hơi xiên về phía cột sống, góc 15-30 độ, độ sâu 0,5-1 thốn, 1-2 cm tùy thể trạng. Khi đạt “đắc khí”, cảm giác tê, tức lan tỏa, lưu kim từ 15-20 phút.
  • Bước 5: Nếu cần, kết hợp đốt ngải cứu, đặt cách huyệt 2-3 cm, mỗi tráng 1-2 phút, để tăng tuần hoàn.
  • Bước 6: Rút kim nhẹ nhàng, dùng bông gòn ấn nhẹ 10-15 giây để tránh chảy máu. Để người bệnh nghỉ ngơi 10-15 phút.

Lưu ý:

  • Chỉ thực hiện bởi chuyên gia để tránh tổn thương mô lưng hoặc cột sống.
  • Tránh châm nếu vùng lưng có vết thương, viêm nhiễm hoặc người mắc bệnh đông máu.
  • Không châm quá sâu để tránh ảnh hưởng đến phổi hoặc cơ quan nội tạng.
  • Theo dõi sau châm, dừng ngay nếu có dấu hiệu đau nhói, khó thở.

Cách châm cứu huyệt Cách Du là gì?

Cách châm cứu huyệt Cách Du là gì?

2. Bấm huyệt

Bấm huyệt Cách Du giúp kích thích huyệt đạo mà không cần dùng kim châm, phù hợp với những người không muốn châm cứu. Khi bấm huyệt, người bệnh nên kết hợp các động tác xoa bóp vùng lưng để tăng hiệu quả thư giãn và giảm đau.

Cách thực hiện như sau:

  • Bước 1: Xác định vị trí chính xác của huyệt Cách Du với hướng dẫn chi tiết ở phần trên.
  • Bước 2: Dùng ngón cái ấn với lực vừa phải, cảm giác tức nhưng không đau nhói.
  • Bước 3: Day tròn theo chiều kim đồng hồ trong 1-2 phút, sau đó ngược lại 1 phút mỗi bên. Lặp lại 3-5 lần mỗi huyệt, nghỉ 30 giây giữa các lần.
  • Bước 4: Massage nhẹ vùng lưng trên bằng lòng bàn tay trong 1-2 phút để thư giãn. Uống nước ấm sau bấm huyệt để kích thích tuần hoàn.

Lưu ý:

  • Không bấm khi vừa ăn no, đói hoặc vùng lưng bị tổn thương.
  • Điều chỉnh lực nhẹ để tránh đau huyệt Cách Du, nhất là trẻ em, người cao tuổi hoặc phụ nữ mang thai. Tốt nhất, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi thực hiện.
  • Dừng nếu cảm thấy đau bất thường, khó thở.
  • Thực hiện đều đặn 2-3 lần/ngày để duy trì hiệu quả.

Cách bấm huyệt Cách Du là gì?

Cách bấm huyệt Cách Du là gì?

Bên cạnh đó, để chủ động chăm sóc sức khỏe toàn diện, bạn có thể tham khảo dòng sản phẩm ghế massage toàn thân cao cấp của chúng tôi. Ghế massage với công nghệ tiên tiến mang đến trải nghiệm thư giãn sâu, hỗ trợ giảm căng thẳng và phục hồi sức khỏe hiệu quả.

>> Tìm hiểu ngay: Tổng hợp các huyệt đạo trên cơ thể: Vị trí và tác dụng cụ thể

Trên đây là những chia sẻ chi tiết của Fuji về huyệt Cách Du. Hy vọng những thông tin này hữu ích và giúp bạn tích lũy thêm kiến thức y học bổ ích. Tiếp tục theo dõi Fuji mỗi ngày để tìm hiểu nhiều hơn về các huyệt đạo trên cơ thế nhé!

 

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

Huyệt Thái Xung: Vị trí, công dụng và cách khai thông huyệt

Huyệt Thái Xung: Vị trí, công dụng và cách khai thông huyệt

Huyệt Thái Xung nằm trên mu bàn chân, chủ về điều trị các bệnh lý liên quan đến Can - Gan. Cùng tìm hiểu ngay cách xác định vị trí, công dụng và cách châm ...
Tổng hợp các phong cách massage Nhật Bản phổ biến hiện nay

Tổng hợp các phong cách massage Nhật Bản phổ biến hiện nay

Massage Nhật Bản là kỹ thuật massage truyền thống đã có từ ngàn năm nay. Các tác động đơn giản bằng day, ấn, xoa, miết giúp cơ thể giải phóng sự mệt ...
Huyệt Liêm Tuyền: Vị trí, tác dụng và cách châm cứu bấm huyệt

Huyệt Liêm Tuyền: Vị trí, tác dụng và cách châm cứu bấm huyệt

Huyệt Liêm Tuyền nằm ở vùng cổ, được ứng dụng trong điều trị các bệnh lý liên quan đến họng, lưỡi, thanh quản và hệ hô hấp. Cùng tìm hiểu chi tiết ...