Huyệt Tỳ Du: Vị trí, tác dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Tỳ Du: Vị trí, tác dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Tỳ Du nằm ở vùng lưng và có mối liên hệ mật thiết với tỳ và các cơ quan nội tạng. Bởi vậy, huyệt chủ về điều trị các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa, tỳ vị và khí huyết. Trong bài viết này, hãy cùng Fuji tìm hiểu chi tiết về vị trí, tác dụng cũng như cách châm cứu và bấm huyệt Tỳ Du để đạt hiệu quả tốt nhất.

Cách xác định huyệt Tỳ Du

Huyệt Tỳ Du (BL20) là huyệt thứ 20 thuộc Kinh Túc Thái Dương Bàng Quang, có liên quan mật thiết đến tỳ và hệ tiêu hóa. Tên “Tỳ Du” xuất phát từ “Tỳ” nghĩa là tạng tỳ, và “Du” nghĩa là vận chuyển, ý chỉ vai trò đưa khí huyết vào tỳ, củng cố chức năng tiêu hóa và chuyển hóa.

Huyệt Tỳ Du nằm ở vùng lưng, ngang đốt sống ngực thứ 11, cách đường giữa lưng 1,5 thốn tương đương khoảng 3-4 cm, đối xứng hai bên cột sống.

Để xác định huyệt Tỳ Du chính xác, chúng ta tiến hành như sau:

  • Đặt người bệnh nằm sấp, thả lỏng lưng để lộ rõ các đốt sống. 
  • Tìm đốt sống cổ thứ 7 - điểm nhô rõ nhất khi cúi đầu. Từ đốt sống này, bạn đếm xuống 11 đốt sống ngực nữa sẽ đến đốt sống ngực thứ 11 (T11). Vị trí của T11 nằm ngang ở khoảng giữa lưng, và ở dưới xương bả vai khoảng 3-4 đốt sống.
  • Từ chính giữa cột sống lưng, đo ngang ra hai bên 1,5 thốn. 
  • Ấn nhẹ vào điểm này, nếu cảm giác tức hoặc đau lan tỏa, bạn đã xác định đúng huyệt Tỳ Du.

Vị trí huyệt Tỳ Du và cách xác định huyệt chính xác

Vị trí huyệt Tỳ Du và cách xác định huyệt chính xác

Tác dụng của huyệt Tỳ Du trong chăm sóc sức khỏe

Là một huyệt Bối Du của tạng tỳ, thuộc Kinh Túc Thái Dương Bàng Quang, huyệt Tỳ Du mang lại công năng mạnh mẽ trong việc chăm sóc sức khỏe, đặc biệt liên quan đến tiêu hóa, khí huyết và bệnh lý vùng lưng. Cụ thể:

1. Kiện tỳ, hóa thấp

Bấm huyệt Tỳ Du giúp kiện tỳ hóa thấp vì nó kích thích chức năng vận hóa của tỳ, tăng cường tiêu hóa và chuyển hóa độ ẩm dư thừa. Đồng thời, giúp điều hòa khí huyết đến tỳ, hỗ trợ trừ thấp, lợi tiểu và cân bằng âm dương trong cơ thể, làm tỳ hoạt động hiệu quả hơn trong việc loại bỏ thấp trệ.

Tác dụng huyệt Tỳ Du trong kiện tỳ, hóa thấp

Tác dụng huyệt Tỳ Du trong kiện tỳ, hóa thấp

2. Bổ huyết, điều hòa khí huyết

Trong y học cổ truyền, Tỳ đóng vai trò then chốt là cội nguồn sản sinh ra huyết dịch nuôi dưỡng cơ thể. Việc tác động lên huyệt Tỳ Du, vị trí liên kết trực tiếp với tạng Tỳ, có khả năng thúc đẩy quá trình tạo máu và tăng cường lưu thông khí huyết. Nhờ đó, tình trạng thiếu máu và mệt mỏi kéo dài có thể được cải thiện đáng kể, đồng thời hỗ trợ phục hồi sắc khí tươi tắn cho làn da vốn nhợt nhạt do chức năng Tỳ suy yếu. Hơn nữa, thông qua việc bổ khí và sinh huyết, kích thích huyệt Tỳ Du còn góp phần khôi phục thể lực và gia tăng nguồn năng lượng tự nhiên của cơ thể.

3. Giảm đau lưng giữa

Huyệt Tỳ Du, nằm ngang với đốt sống ngực thứ 11, mang lại nhiều lợi ích cho vùng lưng giữa. Tác động vào huyệt vị này giúp thư giãn các bó cơ, làm dịu các dây thần kinh đang căng thẳng và giảm thiểu những cơn đau nhức thường gặp ở khu vực lưng giữa. Đây là huyệt vị lý tưởng cho người bị đau nhức do ngồi lâu, sai tư thế hoặc lao động nặng nhọc.

4. Tăng cường đề kháng của cơ thể

Trong Đông y, tạng Tỳ khỏe mạnh là nền tảng cho một hệ miễn dịch tự nhiên vững chắc. Việc kích thích đều đặn huyệt Tỳ Du có tác động lớn trong việc tăng cường khả năng hấp thu dinh dưỡng của cơ thể. Nhờ đó, hàng rào bảo vệ tự nhiên của cơ thể được củng cố, giúp chống lại các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài như phong hàn hay phong nhiệt. Như vậy, huyệt Tỳ Du có thể được xem như một "lá chắn" tự nhiên, góp phần duy trì sức khỏe bền vững, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết lạnh giá hoặc đối với những người có cơ địa dễ bị suy nhược.

Tác dụng của huyệt Tỳ Du trong tăng cường đề kháng

Tác dụng của huyệt Tỳ Du trong tăng cường đề kháng

5. Hỗ trợ bệnh mãn tính

Đối với những người thường xuyên gặp phải tình trạng đầy bụng, phù nề hoặc cảm giác nặng nề ở tay chân do khí thấp ứ trệ, huyệt Tỳ Du mang đến một giải pháp bền vững để giải trừ sự tắc nghẽn này và khôi phục chức năng vận hóa của Tỳ. Việc tác động đều đặn lên huyệt vị này có thể cải thiện chức năng Tỳ một cách tự nhiên, từ đó làm giảm các triệu chứng khó chịu kéo dài và giúp cơ thể dần trở lại trạng thái cân bằng vốn có.

Cách châm cứu, bấm huyệt Tỳ Du đúng kỹ thuật

Để đạt được hiệu quả tốt nhất và đảm bảo an toàn, việc thực hiện châm cứu hoặc bấm huyệt Tỳ Du cần tuân thủ đúng kỹ thuật.

1. Cách châm cứu huyệt Tỳ Du

Châm cứu huyệt Tỳ Du là kỹ thuật chuyên sâu, sử dụng kim để kích thích kinh mạch. Hiệu quả cao, tác động sâu, phù hợp với người mắc các bệnh mãn tính như tiêu chảy kéo dài, thiếu máu hoặc đau lưng do tỳ hư. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi chuyên gia thực hiện, có nguy cơ tổn thương nếu sai kỹ thuật, không phù hợp với người sợ kim hoặc thể trạng yếu.

Cách thực hiện:

  • Bước 1: Đặt người bệnh nằm sấp, thả lỏng lưng và để lộ vùng lưng giữa. Xác định vị trí của huyệt Tỳ Du theo như hướng dẫn chi tiết phần đầu bài. 
  • Bước 2: Sau đó thực hiện sát trùng da quanh huyệt và kim châm bằng cồn 70 độ, đảm bảo vệ sinh tuyệt đối.
  • Bước 3: Châm thẳng kim hoặc hơi xiên nghiêng về phía cột sống, góc 15-30 độ, sâu 0,5-1 thốn. Khi cảm thấy hơi tê, tức lan tỏa, hãy giữ kim ổn định.
  • Bước 4: Lưu kim 15-20 phút, có thể kết hợp hơ ngải cứu nóng trong 1-2 phút quanh điểm huyệt để tăng tuần hoàn khí huyết.
  • Bước 5: Để kết thúc, rút kim nhanh, ấn bông gòn 10-15 giây để cầm máu. Yêu cầu người bệnh nghỉ ngơi 10-15 phút sau châm để cơ thể ổn định.

Lưu ý quan trọng:

  • Chỉ được thực hiện bởi chuyên gia để tránh tổn thương mô lưng hoặc nội tạng, đặc biệt gần phổi và thận.
  • Không châm nếu vùng lưng có vết thương, viêm nhiễm, hoặc bệnh nhân mắc bệnh đông máu, sốt cao.
  • Độ sâu kim không vượt quá 1 thốn để tránh ảnh hưởng dây thần kinh cột sống.
  • Nếu xuất hiện đau nhói hoặc tê bì kéo dài sau châm, dừng ngay và tham khảo ý kiến bác sĩ có chuyên môn.

Châm cứu huyệt Tỳ Du ngay sau khi đã xác định vị trí chính xác

Châm cứu huyệt Tỳ Du ngay sau khi đã xác định vị trí chính xác

2. Bấm huyệt

Bấm huyệt Tỳ Du là phương pháp đơn giản, dễ áp dụng tại nhà, không cần dụng cụ, phù hợp để giảm triệu chứng nhẹ như đầy hơi, mệt mỏi, hoặc đau lưng. 

Quy trình như sau:

  • Bước 1: Người bệnh nằm sấp hoặc ngồi cúi nhẹ, thả lỏng lưng. Xác định vị trí huyệt Tỳ Du theo như hướng dẫn chi tiết phần đầu bài.
  • Bước 2: Ấn với lực vừa phải, kết hợp day tròn huyệt theo chiều kim đồng hồ 2-3 phút, sau đó ngược lại 1 phút. Lặp lại 1-2 lần/ngày.
  • Bước 3: Kết thúc bằng massage nhẹ vùng lưng giữa 1 phút để thư giãn cơ thể.

Lưu ý quan trọng: 

  • Không bấm huyệt khi quá đói, quá no hoặc khi lưng có tổn thương. Dừng nếu đau kéo dài sau bấm.
  • Không dùng lực quá mạnh để tránh gây đau kéo dài, tổn thương cơ, hoặc kích ứng dây thần kinh cột sống vùng T11.
  • Trẻ em, phụ nữ mang thai, người có bệnh lý nền cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng.
  • Dừng ngay nếu cảm thấy đau nhói, tê bì lan xuống chân hoặc chóng mặt sau khi bấm. Đây đều là những dấu hiệu bất thường cần kiểm tra y tế tức thì.

Bấm huyệt Tỳ Du ngay tại nhà với các thao tác đơn giản

Bấm huyệt Tỳ Du ngay tại nhà với các thao tác đơn giản

>> Tìm hiểu thêm kiến thức về: Bấm huyệt là gì? Tác dụng, nguyên lý và cách thực hiện

Ngoài ra, để chăm sóc cơ thể toàn diện và kích thích các điểm huyệt đạo một cách an toàn, hiệu quả, bạn có thể lựa chọn các sản phẩm ghế massage toàn thân tại Fuji chúng tôi. Mọi thông tin chi tiết và giải đáp thắc mắc, vui lòng liên hệ hotline 1800 1132.

Trên đây là thông tin chi tiết về huyệt Tỳ Du, hy vọng những chia sẻ trên là hữu ích với bạn. Tiếp tục theo dõi chuyên mục “Cẩm nang sức khỏe” của Fuji để nắm bắt nhiều thông tin hữu ích về sức khỏe hơn nữa nhé!

 

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

Huyệt Thái Xung: Vị trí, công dụng và cách khai thông huyệt

Huyệt Thái Xung: Vị trí, công dụng và cách khai thông huyệt

Huyệt Thái Xung nằm trên mu bàn chân, chủ về điều trị các bệnh lý liên quan đến Can - Gan. Cùng tìm hiểu ngay cách xác định vị trí, công dụng và cách châm ...
Tổng hợp các phong cách massage Nhật Bản phổ biến hiện nay

Tổng hợp các phong cách massage Nhật Bản phổ biến hiện nay

Massage Nhật Bản là kỹ thuật massage truyền thống đã có từ ngàn năm nay. Các tác động đơn giản bằng day, ấn, xoa, miết giúp cơ thể giải phóng sự mệt ...
Huyệt Liêm Tuyền: Vị trí, tác dụng và cách châm cứu bấm huyệt

Huyệt Liêm Tuyền: Vị trí, tác dụng và cách châm cứu bấm huyệt

Huyệt Liêm Tuyền nằm ở vùng cổ, được ứng dụng trong điều trị các bệnh lý liên quan đến họng, lưỡi, thanh quản và hệ hô hấp. Cùng tìm hiểu chi tiết ...