Huyệt Trung Phủ: Vị trí, tác dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Trung Phủ: Vị trí, tác dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Trung Phủ thuộc kinh Phế, có vị trí nằm ngoài xương đòn và thường được chỉ định trong điều trị ho, khó thở và đau tức ngực. Do huyệt đạo nằm gần phổi và các cơ quan quan trọng trong lồng ngực, nên việc châm cứu hoặc bấm huyệt tại vị trí này đòi hỏi sự cẩn trọng cao. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các xác định vị trí, công dụng nổi bật của huyệt Trung Phủ, cũng như hướng dẫn kỹ thuật tác động đúng chuẩn.

Cách xác định vị trí của huyệt Trung Phủ

Huyệt Trung Phủ thuộc kinh nào? Huyệt Trung Phủ thuộc kinh Thủ Thái Âm Phế. Huyệt này còn có các tên gọi khác là Phủ Trung Du, Ung Trung Du và Ưng Du. Đây là huyệt đạo đầu tiên của kinh Phế, đồng thời là huyệt Mộ - nơi khí của tạng Phế hội tụ và lưu lại, cũng là điểm hội của kinh Phế với kinh Túc Thái Âm Tỳ.

Xét về tên gọi Trung Phủ, sách Trung Y Cương Mục đề rằng: “Phủ” mang nghĩa đen là kho tàng, thương khố, nơi cất giữ tài sản, văn thư và nhiều cống phẩm của triều đình. Còn nghĩa bóng, là nơi kinh khí hội tụ, ngầm hiểu là tụ mạch của đường kinh Phế bên trong cơ thể. Còn “Trung” chính là bên trong, ám chỉ vị trí huyệt ở giữa ngực, nơi thần khí của phế đi qua.

Huyệt Trung Phủ nằm ở bờ dưới ngoài của xương đòn, trong khoang gian sườn 1 (giữa xương sườn 1 và 2), và ở ngay dưới huyệt Vân Môn.

Cách xác định huyệt Trung Phủ gồm 2 cách như sau:

  • Cách 1: Nằm ngửa hoặc ngồi thẳng, thả lỏng vai và ngực để lộ vùng xương đòn và khe liên sườn. Tìm điểm lõm ở bờ dưới ngoài của xương đòn. Đây là vị trí của huyệt Vân Môn. Từ huyệt Vân Môn, đo xuống khoảng 1 thốn (tương đương chiều rộng khoảng 2 ngón tay giữa của người bệnh đặt ngang). Vị trí này, nằm trong khoang gian sườn 1 (giữa xương sườn 1 và xương sườn 2), chính là huyệt Trung Phủ.
  • Cách 2: Nằm ngửa, xác định vị trí đầu ngực. Từ đầu ngực, đo ngang ra ngoài khoảng 2 thốn (tương đương chiều rộng khoảng 3 ngón tay giữa của người bệnh đặt ngang). Từ điểm đo ngang này, đo thẳng lên trên đến khoang gian sườn 1 - là khoảng trống giữa xương sườn 1 và xương sườn 2, nơi bờ dưới ngoài của xương đòn giao với đường thẳng này. Đó là vị trí của huyệt Trung Phủ.

Vị trí huyệt Trung Phủ trên bản đồ huyệt

Vị trí huyệt Trung Phủ trên bản đồ huyệt

Tác dụng của huyệt Trung Phủ trong Đông Y

Huyệt Trung Phủ có vai trò quan trọng trong điều hòa chức năng phổi, cải thiện hô hấp, giảm triệu chứng ngực và khí huyết. Theo y học cổ truyền, huyệt này có tác dụng tuyên phế, lý khí, chỉ khái hóa đàm, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe:

1. Bổ phế, trị ho, hen phế quản

Huyệt Trung Phủ hỗ trợ tăng cường chức năng phổi và cải thiện hô hấp, giúp giảm các triệu chứng như ho, hen suyễn, hoặc khó thở do viêm phế quản, viêm phổi. Tác động vào huyệt kích thích quá trình tuyên phế, hóa đàm, làm thông thoáng đường thở, đặc biệt hữu ích cho người bị ho dai dẳng, ho có đờm hoặc hen suyễn tái phát.

Huyệt Trung Phủ có tác dụng gì? Trị ho, hen phế quản

Huyệt Trung Phủ có tác dụng gì? Trị ho, hen phế quản

2. Trị nóng lạnh tay chân

Huyệt Trung Phủ hỗ trợ điều hòa khí huyết, cân bằng âm dương, cải thiện tình trạng tay chân nóng hoặc lạnh do rối loạn tuần hoàn hoặc suy nhược tạng Phế. Đặc biệt, với người cao tuổi, người có thể trạng yếu hay những ai thường xuyên thấy tay chân lạnh vào mùa đông nên thực hiện bấm huyệt này thường xuyên.

3. Giảm đau tức ngực, nặng ngực

Huyệt Trung Phủ, với tác dụng lý khí và hoạt huyết, giúp xoa dịu cảm giác đau tức, nặng ngực. Tác động lên huyệt có thể mang lại sự thoải mái nhanh chóng cho những người làm việc gắng sức hoặc chịu áp lực tinh thần.

4. Trị lãnh cảm ở nữ giới

Lãnh cảm là tình trạng suy giảm ham muốn tình dục ở phụ nữ, gây ảnh hưởng đến tình cảm và hạnh phúc gia đình. Theo y học cổ truyền, việc kích thích huyệt Trung Phủ có thể giúp đả thông kinh mạch, thúc đẩy khí huyết lưu thông và tăng cường tuần hoàn bạch huyết ở vùng ngực. Điều này có thể gián tiếp tác động đến ham muốn tình dục.

Hỗ trợ điều trị lãnh cảm ở nữ giới

Hỗ trợ điều trị lãnh cảm ở nữ giới

5. Tác dụng khi phối huyệt trong Đông y

Trong Đông y, để tăng hiệu quả điều trị, tác động lên huyệt Trung Phủ thường được kết hợp với các huyệt vị khác. Dưới đây là một số phối huyệt thường dùng:

  • Huyệt Trung Phủ + Âm Giao + Dương Giao: Hỗ trợ trị viêm họng, tay chân nóng lạnh, căng tức ngực.
  • Huyệt Trung Phủ + Thiên Xu + Hiếp Đường: Trị đau tức ngực, nặng ngực.
  • Huyệt Trung Phủ + Khổng Tối + Phế Du: Điều trị viêm phế quản mãn tính, hen phế quản.
  • Huyệt Trung Phủ + Kết Mạch + Phế Du + Phế Nhiệt: Điều trị bệnh lao phổi.
  • Huyệt Trung Phủ Vân Môn: Hỗ trợ trị tức vai, giảm đau tức ngực.

Cách tác động lên huyệt Trung Phủ để đạt hiệu quả tốt nhất

Châm cứu và bấm huyệt là hai kỹ thuật Đông y hiệu quả để tác động lên huyệt Trung Phủ, giúp điều hòa chức năng phổi và cải thiện triệu chứng hô hấp, đau ngực. Tuy nhiên, do vị trí huyệt ở vùng ngực nhạy cảm, gần xương sườn và mạch máu, cần thực hiện chính xác về vị trí và kỹ thuật. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:

1. Cách châm cứu huyệt Trung Phủ

Châm cứu huyệt Trung Phủ là kỹ thuật sử dụng kim vô trùng đâm xuyên qua da tại huyệt để kích thích, giúp điều hòa khí huyết, hỗ trợ điều trị các bệnh lý hô hấp như ho, hen suyễn, hoặc đau tức ngực. Phương pháp này tác động sâu vào huyệt, kích thích phản ứng sinh học, cải thiện chức năng phổi, giảm viêm và mang lại hiệu quả lâu dài.

Cách thực hiện:

  • Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ châm cứu, đảm bảo đã được tiệt trùng sạch sẽ trước khi châm cứu, kèm theo đó là bông gòn, cồn y tế.
  • Bước 2: Để bệnh nhân nằm ngửa hoặc ngồi thẳng. Xác định vị trí huyệt Trung Phủ theo như hướng dẫn phần đầu bài viết, sau đó tiến hành sát trùng vùng da quanh huyệt bằng cồn 70 độ.
  • Bước 3: Cầm kim bằng tay thuận, châm sâu khoảng 0.5-1cm, hơi nghiêng vào trong để tránh tổn thương phổi hay mạch máu lớn.
  • Bước 4: Xoay nhẹ kim cho đến khi người bệnh cảm thấy hơi tê, tức. Giữ kim trong 10-15 phút, có thể kết hợp điện châm để tăng hiệu quả.
  • Bước 5: Rút kim từ từ, dùng bông gạc ấn nhẹ vị trí châm trong 1-2 phút để cầm máu (nếu có).

Lưu ý quan trọng:

  • Thời gian lưu kim sẽ khác nhau tùy thuộc vào tình trạng bệnh của bệnh nhân, có thể nhanh, chậm hoặc không cần lưu kim. Trong quá trình lưu kim, có thể kết hợp thêm các kỹ thuật bổ tả, ôn châm hoặc điện châm để tăng hiệu quả điều trị.
  • Lựa chọn địa chỉ châm cứu uy tín, có chứng chỉ hành nghề và bác sĩ có tay nghề thực hiện.
  • Không châm cứu cho phụ nữ mang thai, người rối loạn đông máu, vùng da nhiễm trùng hoặc bệnh nhân có bệnh lý về phổi nặng.
  • Nếu bệnh nhân cảm thấy đau ngực dữ dội, khó thở, hoặc chóng mặt, rút kim ngay và xử lý y tế kịp thời.
  • Thực hiện 1-2 lần/tuần, liệu trình 8-12 lần, tùy theo tình trạng bệnh và chỉ định bác sĩ.

Châm cứu huyệt Trung Phủ cần thật cẩn trọng

Châm cứu huyệt Trung Phủ cần thật cẩn trọng

2. Cách bấm huyệt Trung Phủ

Bấm huyệt Trung Phủ là kỹ thuật sử dụng các ngón tay hoặc bàn tay để tác động lên huyệt Trung Phủ thông qua các động tác như ấn, day, hoặc xoa bóp. Mục đích là kích thích huyệt đạo, từ đó giúp giảm ho, hóa đàm và xoa dịu đau tức ngực. Phương pháp này không xâm lấn, dễ thực hiện và phù hợp cho các triệu chứng nhẹ hoặc hỗ trợ điều trị tại nhà sau khi được hướng dẫn.

Cách thực hiện:

  • Bước 1: Xác định vị trí huyệt Trung Phủ theo như hướng dẫn chi tiết phần đầu bài.
  • Bước 2: Sử dụng ngón cái hoặc ngón giữa ấn lên huyệt với lực vừa phải, tăng dần đến khi cảm thấy ê tức. Day huyệt theo chiều kim đồng hồ trong khoảng 1 phút, sau đó day ngược lại 1 phút. 
  • Bước 3: Lặp lại thao tác trong khoảng 5 phút.
  • Bước 4: Xoa nhẹ vùng huyệt bằng lòng bàn tay trong 30-60 giây để thư giãn cơ và nghỉ ngơi.

Lưu ý: 

  • Dùng lực bấm huyệt vừa phải, nên từ nhẹ rồi tăng dần để cơ thể làm quen. Đồng thời, tránh gây bầm tím, tổn thương vùng da quanh huyệt.
  • Không bấm huyệt cho phụ nữ mang thai, vùng da tổn thương, hoặc bệnh nhân có bệnh lý ngực nặng như gãy xương sườn, tràn dịch màng phổi.
  • Nếu xuất hiện bầm tím hoặc đau kèm chóng mặt, buồn nôn hãy ngừng bấm huyệt và tham khảo ý kiến bác sĩ.
  • Kiên trì thực hiện bấm huyệt mỗi ngày để thấy được tác dụng như mong muốn.

Bấm huyệt Trung Phủ kết hợp massage thư giãn

Bấm huyệt Trung Phủ kết hợp massage thư giãn

>> Tham khảo thêm ngay về: Bấm huyệt là gì? Tác dụng, nguyên lý và cách thực hiện

Bài viết trên đã cung cấp thông tin chi tiết về huyệt Trung Phủ, bao gồm vị trí, công dụng và phương pháp tác động theo chuẩn y khoa. Hy vọng những kiến thức này sẽ hữu ích trong việc chăm sóc sức khỏe của bạn. Tiếp tục theo dõi Fuji mỗi ngày để cập nhật thêm những kiến thức y khoa bổ ích khác nhé!

Ngoài ra, hãy khám phá thêm về các dòng ghế massage giá rẻ cũng như ghế massage toàn thân cao cấp của Fuji. Với việc tích hợp nhiều liệu pháp xoa bóp và bấm huyệt tiên tiến, sản phẩm này mang đến một giải pháp chăm sóc sức khỏe toàn diện vừa hiệu quả lại vừa tiện lợi. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại gọi đến hotline 18001132 của chúng tôi để được hỗ trợ chi tiết.

 

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

Huyệt Thái Khê: Vị trí, tác dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Thái Khê: Vị trí, tác dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Thái Khê có vị trí nằm ngay mắt cá chân, nơi tập trung kinh khí của kinh Thận. Nhờ đó, khi tác động đúng cách vào huyệt vị này, sẽ mang lại hiệu ...
Huyệt Hoàn Khiêu: Vị trí, tác dụng và cách kích thích đúng cách

Huyệt Hoàn Khiêu: Vị trí, tác dụng và cách kích thích đúng cách

Huyệt Hoàn Khiêu nằm ở vùng mông, có tác dụng lớn trong điều trị các bệnh lý vùng lưng, hông và chi dưới. Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây ...
Huyệt Thần Môn: Vị trí, tác dụng và kỹ thuật tác động

Huyệt Thần Môn: Vị trí, tác dụng và kỹ thuật tác động

Huyệt Thần Môn nằm ở cổ tay, được ứng dụng phổ biến để điều trị các bệnh lý liên quan đến thần kinh và tim mạch. Cùng Fuji tìm hiểu chi tiết trong ...