Huyệt Chí Thất: Vị trí, tác dụng và cách tác động hiệu quả

Huyệt Chí Thất: Vị trí, tác dụng và cách tác động hiệu quả

Huyệt Chí Thất nằm ở vùng lưng, có tác dụng hỗ trợ điều trị các vấn đề liên quan đến tiêu hóa. Không những thế, huyệt còn giúp giảm đau, trị tiểu rắt, bí tiểu, hỗ trợ sinh lý nam, giảm căng thẳng, kích thích tuần hoàn máu. Cùng tìm hiểu chi tiết cách xác định vị trí, các công dụng và cách châm cứu, bấm huyệt Chí Thất trong bài viết dưới đây của Fuji.

Cách xác định vị trí huyệt Chí Thất

Huyệt Chí Thất, còn được gọi là Du huyệt hay Khổng huyệt, là huyệt thứ 52 của kinh Bàng Quang và có liên hệ mật thiết với chức năng tàng trữ của Thận. Điều này lý giải vai trò quan trọng của huyệt trong điều trị các bệnh lý về Thận và các vấn đề sức khỏe tinh thần có liên quan. Về tên gọi, "Chí" là chỉ vị trí tập trung vào, "Thất" là ngôi nhà, nơi trú ngụ, vậy "Chí Thất" ý chỉ nơi mà khí lực của tạng Thận tập trung và được đưa vào bên trong cơ thể.

Về vị trí giải phẫu, huyệt Chí Thất nằm ở vùng thắt lưng, tại khe giữa đốt sống thắt lưng L2 và L3, cách đường giữa lưng 1,5 thốn (khoảng 3cm) về phía ngoài. Cách xác định vị trí huyệt Trí Thất như sau:

  • Bước 1: Để người bệnh nằm sấp hoặc ngồi cúi nhẹ người về phía trước để lộ rõ vùng thắt lưng.
  • Bước 2: Tìm đường dọc theo cột sống, đi qua các mỏm gai của đốt sống. 
  • Bước 3: Xác định mào chậu cao nhất, sờ lên trên đến đốt sống thắt lưng L4, sau đó đếm ngược lên trên một đốt để xác định vị trí đốt sống L3, rồi tiếp tục đếm ngược lên trên một đốt nữa để xác định đốt sống L2.
  • Bước 4: Từ điểm giữa khe giữa đốt sống L2 và L3, đo ngang ra ngoài 1,5 thốn. Khi ấn nhẹ vào vị trí này, người bệnh thường có cảm giác tê tức nhẹ nhưng không đau nhức, đó chính là vị trí huyệt Chí Thất.

Vị trí huyệt Chí Thất

Vị trí huyệt Chí Thất

Tác dụng của huyệt Chí Thất trong chăm sóc sức khỏe

Theo y học cổ truyền, huyệt Chí Thất có công năng bổ thận, khu phong, hóa thấp và thông kinh lạc. Khi được tác động đúng cách, huyệt này giúp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý, đặc biệt ở vùng thắt lưng và hệ tiết niệu. Dưới đây là những tác dụng nổi bật:

1. Trị đau thắt lưng

Huyệt Chí Thất thường được sử dụng để giảm đau lưng do thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, căng cơ hoặc do ngồi lâu. Việc tác động vào huyệt giúp tăng cường lưu thông khí huyết, thư giãn các cơ vùng lưng và giảm áp lực lên cột sống, từ đó có thể cải thiện các triệu chứng đau một cách hiệu quả.

Huyệt Chí Thất có tác dụng gì?

Huyệt Chí Thất có tác dụng gì?

2. Trị tiểu rắt, bí tiểu

Tác động vào huyệt Chí Thất có khả năng điều hòa chức năng của cả Thận và bàng quang, từ đó giúp cải thiện các vấn đề về tiểu tiện như tiểu rắt, tiểu buốt, bí tiểu hoặc tiểu không tự chủ. Hiệu quả điều trị có thể tăng lên đáng kể khi huyệt Chí Thất được phối hợp với các huyệt khác có tác dụng tương tự, ví dụ như Thận Du và Quan Nguyên.

3. Hỗ trợ sinh lý, nhất là sinh lý nam

Nhờ khả năng bổ thận, tráng dương, huyệt Chí Thất có vai trò hỗ trợ cải thiện chức năng sinh lý ở nam giới, đặc biệt hiệu quả trong các trường hợp yếu sinh lý, xuất tinh sớm hoặc suy giảm ham muốn. Việc tác động vào huyệt giúp tăng cường tuần hoàn máu đến vùng hạ bộ và góp phần nâng cao sức khỏe sinh sản.

4. Cải thiện hệ tiêu hóa

Huyệt Chí Thất có khả năng hỗ trợ điều hòa chức năng tiêu hóa, giúp giảm các triệu chứng như đầy bụng, khó tiêu hoặc táo bón, đặc biệt trong các trường hợp rối loạn khí huyết hoặc suy nhược cơ thể. Việc tác động vào huyệt có thể kích thích nhu động ruột và cải thiện quá trình trao đổi chất, từ đó hỗ trợ hoạt động của hệ tiêu hóa.

5. Giảm căng thẳng, kích thích tuần hoàn máu

Mặc dù huyệt Chí Thất có thể hỗ trợ cân bằng khí huyết, điều này gián tiếp có lợi cho chức năng tiêu hóa, nhưng nó không phải là huyệt đặc trị cho các vấn đề tiêu hóa do tỳ vị suy yếu. Các triệu chứng đầy hơi, khó tiêu hoặc táo bón trong trường hợp này thường được điều trị hiệu quả hơn bằng các huyệt chuyên biệt về hệ tiêu hóa. 

Tuy nhiên, ở những người bị rối loạn tiêu hóa do stress hoặc thể trạng yếu, việc tác động vào huyệt Chí Thất có thể mang lại sự hỗ trợ nhất định nhờ khả năng điều hòa khí huyết và thư giãn.

Tác dụng của huyệt Chí Thất trong giảm căng thẳng, stress

Tác dụng của huyệt Chí Thất trong giảm căng thẳng, stress

6. Tác dụng khi kết hợp với các huyệt đạo khác

Ngoài những tác dụng đã đề cập, việc phối hợp huyệt Chí Thất với các huyệt đạo khác trên cơ thể có thể mang lại nhiều lợi ích đa dạng hơn. Cụ thể:

  • Huyệt Chí Thất + Kinh Môn: Chữa đau lưng, giảm căng cơ và thư giãn thắt lưng.
  • Huyệt Chí Thất + Bào Quang: Hỗ trợ điều trị sa tử cung, sưng đau âm đạo, cải thiện sinh lý nữ.
  • Huyệt Chí Thất + Cao Hoang + Thận Du: Điều trị di tinh, mộng tinh, ổn định chức năng sinh lý.
  • Huyệt Chí Thất + Mệnh Môn + Thận Du + Ủy Trung: Chữa đau thắt lưng, cải thiện sự dẻo dai của cột sống.
  • Huyệt Chí Thất + Tam Âm Giao + Thận Du: Điều trị đau quặn thận, giảm các cơn đau từ thận.
  • Huyệt Chí Thất + Bằng Quang Du + Thái Khê: Chữa thận sa, cải thiện chức năng thận.
  • Huyệt Chí Thất + Ân Môn + Quang Nguyên Du: Chữa trị tổn thương ở vùng lưng, giảm đau và cải thiện sự linh hoạt của lưng.

Cách châm cứu, bấm huyệt Chí Thất

Châm cứu và bấm huyệt là hai phương pháp Đông y hiệu quả để tác động lên huyệt Chí Thất. Tuy nhiên, do vị trí huyệt gần cột sống thắt lưng và các dây thần kinh quan trọng, cả hai kỹ thuật này đều đòi hỏi sự chính xác cao về vị trí và phương pháp thực hiện nhằm đảm bảo an toàn và đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất. Fuji sẽ hướng dẫn chi tiết về từng phương pháp ngay sau đây.

1. Cách châm cứu huyệt Chí Thất

Châm cứu huyệt Chí Thất là phương pháp sử dụng kim châm chuyên dụng tác động sâu vào huyệt vị, kích thích các phản ứng sinh học tự nhiên của cơ thể. Nhờ đó, khí huyết được lưu thông, kinh lạc được khai thông, hỗ trợ điều trị hiệu quả các bệnh lý mãn tính. Tuy nhiên, phương pháp này có một số chống chỉ định, bao gồm phụ nữ có thai, người có tiền sử bệnh tim mạch, cao huyết áp và người mắc các bệnh lý cột sống nghiêm trọng.

Cách thực hiện:

  • Bước 1: Chuẩn bị kim châm cứu vô trùng, bông gạc, cồn y tế 70 độ, khay đựng dụng cụ sạch.
  • Bước 2: Để người bệnh nằm sấp, thả lỏng vùng lưng để lộ rõ khe đốt sống lưng. Tại đây xác định vị trí huyệt Chí Thất nằm ở đâu như cách Fuji đã hướng dẫn phần đầu bài.
  • Bước 3: Châm kim xuống huyệt theo chiều vuông góc hoặc hơi xiên nghiêng vào trong. Độ sâu kim khoảng 0,8-1,5cm tùy cơ địa người gầy béo, đến khi bệnh nhân cảm thấy tê, tức thì ngừng châm sâu hơn.
  • Bước 4: Xoay nhẹ kim theo chiều kim đồng hồ để tăng cường kích thích. Có thể kết hợp sử dụng điện châm sẽ tốt và hiệu quả hơn.
  • Bước 5: Lưu kim tại huyệt trong 15-20 phút kèm theo dõi tình trạng bệnh nhân.
  • Bước 6: Rút kim từ từ ra khỏi huyệt, dùng bông gạc ấn nhẹ lên điểm châm từ 1-2 phút để cầm máu nếu có.

Lưu ý:

  • Chỉ thực hiện bởi bác sĩ có tay nghề, không tự ý châm cứu cho chính mình hoặc người khác khi chưa được đào tạo.
  • Chống chỉ định châm cứu cho phụ nữ mang thai, người bị rối loạn đông máu hay vùng da có vết loét, nhiễm trùng, có vết thương hở.
  • Nếu bệnh nhân cảm thấy chóng mặt, buồn nôn, đau dữ dội rút kim ngay lập tức và đặt bệnh nhân nghỉ ngơi, theo dõi nhịp tim, huyết áp. Trong trường hợp nghiêm trọng (hiếm gặp), chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để xử lý.
  • Thực hiện 1-2 lần/tuần, mỗi liệu trình 8-12 lần, tùy theo tình trạng bệnh.
  • Sau châm, bệnh nhân nên giữ ấm vùng thắt lưng, tránh gió lùa và hạn chế vận động mạnh trong 1-2 giờ.

Châm cứu huyệt Chí Thất điều trị các bệnh lý vùng lưng dưới

Châm cứu huyệt Chí Thất điều trị các bệnh lý vùng lưng dưới

2. Cách bấm huyệt Chí Thất

Khác với châm cứu đòi hỏi kỹ thuật chuyên môn, bấm huyệt là một phương pháp đơn giản hơn và có thể được thực hiện tại nhà nếu người thực hiện nắm vững các kỹ thuật cơ bản. Tác động lên huyệt Chí Thất bằng phương pháp bấm huyệt không sử dụng kim, không xâm lấn, an toàn và có thể mang lại hiệu quả giảm đau nhanh chóng. Tuy nhiên, phương pháp này thường phù hợp với các trường hợp bệnh nhẹ và có thể không điều trị dứt điểm được các bệnh lý nghiêm trọng.

Cách thực hiện:

  • Bước 1: Để người bệnh nằm sấp hoặc ngồi cúi nhẹ, thả lỏng thắt lưng để xác định vị trí huyệt Chí Thất theo như hướng dẫn chi tiết phần đầu bài.
  • Bước 2: Sử dụng ngón cái hoặc ngón trỏ ấn nhẹ vào huyệt, sau đó tăng dần lực cho đến khi bệnh nhân cảm thấy ê tức nhưng không gây đau nhức.
  • Bước 3: Kết hợp vừa ấn vừa day tròn huyệt theo chiều kim đồng hồ trong khoảng 1 phút. Nghỉ khoảng 5s sau đó lặp lại 3-5 lần.
  • Bước 4: Xoa nhẹ vùng huyệt bằng cả lòng bàn tay trong khoảng 30s để thư giãn trước khi dừng lại.

Lưu ý:

  • Luôn chú ý phản ứng của cơ thể người bệnh để điều chỉnh lực ấn cho phù hợp. Tránh ấn quá mạnh, quá lâu sẽ gây bầm tím, kích ứng da hay đau quanh vùng huyệt.
  • Không bấm huyệt cho phụ nữ mang thai, người cao huyết áp, bệnh tim,...
  • Tránh bấm huyệt ở vùng da có vết thương hở, hoặc bệnh nhân mắc bệnh lý cột sống như thoát vị đĩa đệm, gãy xương, viêm cột sống.
  • Nếu bệnh nhân cảm thấy đau dữ dội, chóng mặt hoặc khó chịu sau khi bấm, ngừng ngay và để bệnh nhân nghỉ ngơi, uống nước ấm.
  • Trong trường hợp xuất hiện bầm tím hoặc sưng nhẹ, có thể chườm lạnh nhẹ nhàng và theo dõi trong 24-48 giờ.
  • Thực hiện 1-2 lần/ngày, mỗi lần 5-10 phút, duy trì đều đặn trong 1-2 tuần để cải thiện bệnh lý. Đối với triệu chứng mãn tính, có thể kéo dài liệu trình lên 3-4 tuần, kết hợp với các biện pháp hỗ trợ như tập yoga, chế độ ăn uống lành mạnh.

Bấm huyệt Chí Thất giúp giảm đau lưng nhanh chóng

Bấm huyệt Chí Thất giúp giảm đau lưng nhanh chóng

Trên đây là tổng hợp các thông tin chi tiết về huyệt Chí Thất, được Fuji tổng hợp từ các nguồn đáng tin cậy. Hy vọng những kiến thức này sẽ hữu ích trong việc giúp bạn tìm hiểu và ứng dụng huyệt Chí Thất vào chăm sóc sức khỏe.

 

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

Huyệt Hoàn Khiêu: Vị trí, tác dụng và cách kích thích đúng cách

Huyệt Hoàn Khiêu: Vị trí, tác dụng và cách kích thích đúng cách

Huyệt Hoàn Khiêu nằm ở vùng mông, có tác dụng lớn trong điều trị các bệnh lý vùng lưng, hông và chi dưới. Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây ...
Huyệt Thần Môn: Vị trí, tác dụng và kỹ thuật tác động

Huyệt Thần Môn: Vị trí, tác dụng và kỹ thuật tác động

Huyệt Thần Môn nằm ở cổ tay, được ứng dụng phổ biến để điều trị các bệnh lý liên quan đến thần kinh và tim mạch. Cùng Fuji tìm hiểu chi tiết trong ...
Huyệt Trung Xung: Vị trí, tác dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Trung Xung: Vị trí, tác dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Trung Xung nằm trên đầu ngón tay giữa, có tác dụng khai khiếu, cải thiện các bệnh lý tim mạch, giảm căng thẳng, đau đầu. Cùng tìm hiểu chi tiết trong ...