Huyệt Kỳ Môn là huyệt thứ 14 của kinh Can, nằm gần ngực. Huyệt có tác dụng điều hòa khí huyết, thanh lọc cơ thể, lợi khí, hóa đờm, hỗ trợ hô hấp, bình can, bổ thần kinh. Bài viết dưới đây, Fuji sẽ hướng dẫn bạn chi tiết cách châm cứu, bấm huyệt giúp bạn tận dụng được tối đa tác dụng của huyệt Kỳ Môn trong chăm sóc sức khỏe.
Tổng quan về huyệt Kỳ Môn
Huyệt Kỳ Môn, còn gọi là huyệt Can Mộ, không chỉ là huyệt thứ 14 của Kinh Túc Quyết Âm Can và là huyệt Mộ của tạng gan, mà còn là nơi hội tụ của Âm Duy Mạch, Kinh Túc Quyết Âm và Kinh Túc Thái Âm.
Giải thích tên gọi "Kỳ Môn" dựa trên nghĩa của từ: "Kỳ" là "chu kỳ", "Môn" là "phần cuối". Do đó, có thể hiểu đơn giản rằng huyệt Kỳ Môn đánh dấu điểm cuối trong chu trình vận hành của 12 kinh mạch. Chu trình này bắt đầu từ huyệt Vân Môn, tiếp nối qua các kinh Phế, Đại Trường, Vị, Tỳ, Tâm, Tiểu Trường, Đởm, Can và cuối cùng hội tụ tại Kỳ Môn.
Vậy huyệt Kỳ Môn nằm ở đâu? Vị trí huyệt Kỳ Môn nằm ở bờ sườn dưới, đối xứng ở hai bên ngực. Vị trí chính xác là ngay đầu xương sườn thứ 6 hoặc tại khe giữa xương sườn thứ 6 và thứ 7, trên đường thẳng kéo dài từ núm vú xuống.
Cách xác định huyệt Kỳ Môn:
- Từ đầu ngực, kẻ một đường thẳng hướng xuống dưới, giao với khe liên sườn 6-7 hoặc đầu xương sườn thứ 6 thì dừng lại.
- Tại điểm dừng, dùng ngón tay cái ấn nhẹ tại đầu xương sườn, tìm điểm lõm, hơi tức nhẹ khi ấn chính là điểm huyệt Kỳ Môn.
Hình ảnh vị trí của huyệt Kỳ Môn
Tác dụng của huyệt Kỳ Môn trong điều trị bệnh lý
Trong Y học cổ truyền, huyệt Kỳ Môn nổi tiếng với những công năng quan trọng như bình can, tiêu ứ, thanh nhiệt và hóa đờm. Cụ thể, những tác dụng mà huyệt Kỳ Môn mang lại bao gồm:
- Điều hòa chức năng gan: Huyệt Kỳ Môn, là huyệt Mộ của gan, có vị trí gần gan nên tác động trực tiếp giúp thông khí huyết tại đây. Theo Y học cổ truyền, khí trệ và thấp nhiệt có thể gây rối loạn chức năng gan, và Kỳ Môn giúp giải tỏa sự uất kết này. Huyệt này còn liên kết với nhiều kinh mạch quan trọng, cho phép nó điều hòa khí cơ toàn thân, gián tiếp hỗ trợ gan.
- Thông khí phổi: Mặc dù chủ yếu liên quan đến gan, huyệt Kỳ Môn có thể gián tiếp giúp thông khí ở phổi. Theo Y học cổ truyền, hệ thống kinh lạc liên kết các tạng phủ, nên tác động vào Kỳ Môn có thể ảnh hưởng đến kinh Phế. Việc điều hòa khí cơ toàn thân nhờ bấm huyệt này cũng tạo điều kiện tốt hơn cho hô hấp. Hơn nữa, giảm căng thẳng do bấm huyệt giúp lồng ngực và cơ hoành thư giãn, hỗ trợ phổi nở rộng. Cuối cùng, thông qua mối quan hệ ngũ hành, điều hòa chức năng gan có thể gián tiếp cải thiện chức năng phổi.
- Giảm đau sườn và ngực: Bấm huyệt Kỳ Môn giúp thông kinh hoạt lạc ở vùng sườn và ngực, cải thiện lưu thông khí huyết, từ đó giảm đau. Huyệt này điều hòa khí cơ gan, giải tỏa uất kết có thể gây đau tức ngực sườn. Kích thích huyệt còn giúp thư giãn cơ và tác động lên hệ thần kinh, giảm cảm giác đau. Đồng thời, bấm huyệt sẽ thúc đẩy tăng cường tuần hoàn máu, hỗ trợ phục hồi và giảm đau tại chỗ hiệu quả.
- Hỗ trợ tiêu hóa: Huyệt Kỳ Môn hỗ trợ tiêu hóa chủ yếu bằng cách điều hòa chức năng gan, vốn có ảnh hưởng lớn đến Tỳ Vị theo Y học cổ truyền. Kích thích huyệt này có thể tác động đến các kinh mạch liên quan đến tiêu hóa, giúp tăng cường nhu động ruột và giảm khí trệ gây đầy bụng. Bên cạnh đó, bấm huyệt Kỳ Môn còn giúp giảm căng thẳng, tạo điều kiện thuận lợi cho hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn. Cuối cùng, việc tăng cường tuần hoàn máu đến các cơ quan tiêu hóa cũng góp phần hỗ trợ chức năng của chúng.
- Giảm căng thẳng: Bấm huyệt Kỳ Môn giúp giảm căng thẳng bằng cách điều hòa khí huyết toàn thân, giải tỏa khí uất thường đi kèm với stress. Kích thích huyệt tác động lên hệ thần kinh, thúc đẩy giải phóng các chất thư giãn như endorphin và serotonin. Việc này cũng giúp giảm co cứng cơ, một biểu hiện thường thấy khi căng thẳng.
Tác dụng bổ gan, kiện Can của huyệt Kỳ Môn
Hướng dẫn cách châm cứu, bấm huyệt Kỳ Môn
Để khai thác hiệu quả các công năng của huyệt Kỳ Môn, hãy tham khảo hướng dẫn cụ thể về kỹ thuật châm cứu và bấm huyệt dưới đây.
1. Cách châm cứu huyệt Kỳ Môn
Châm cứu huyệt Kỳ Môn là một thủ thuật chuyên sâu, sử dụng kim châm tác động trực tiếp và sâu vào huyệt vị. Phương pháp này thường được dùng để điều trị các bệnh mãn tính ở nhiều mức độ khác nhau. Tuy nhiên, việc thực hiện đòi hỏi trình độ chuyên môn và kỹ thuật cao. Vì vậy, người bệnh không nên tự ý thực hiện hoặc châm cứu cho người khác mà cần tìm đến các cơ sở y tế uy tín với bác sĩ có chuyên môn và tay nghề để được điều trị.
Cách thực hiện châm cứu huyệt như sau:
- Bước 1: Xác định vị trí huyệt Kỳ Môn theo hướng dẫn chi tiết phần đầu bài viết.
- Bước 2: Dùng kim châm cứu chuyên dụng đã được khử trùng châm xuyên nhẹ về phía sườn, sâu từ 0.7 - 1cm đến khi cảm thấy tê, tức lan tỏa thì dừng lại. Kết hợp vê kim hoặc tăng cường mức độ kích thích bằng máy xung điện.
- Bước 3: Lưu kim trong 10 - 15 phút, sau đó rút kim, ấn bông gòn lên vị trí châm cứu để cầm máu nếu cần.
- Bước 4: Để người bệnh nghỉ ngơi tại chỗ từ 5-10 phút để xem phản ứng cơ thể.
Lưu ý:
- Châm cứu tuyệt đối không tự ý thực hiện tại nhà, cần có sự giám sát của bác sĩ.
- Người có tiền sử bệnh tim, huyết áp cao, bệnh lý mãn tính hay phụ nữ đang mang thai, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi thực hiện để tránh các rủi ro không đáng có.
- Tuyệt đối không châm kim quá 1 cm có thể gây tổn thương đến phôi, gan.
- Không châm cứu nếu vùng ngực, sườn có vết thương, người đang sốt cao, cơ thể mệt mỏi.
- Dừng châm cứu ngay nếu cảm thấy khó thở, nhói đau lan tỏa.
Thực hiện châm cứu huyệt Kỳ Môn với kỹ thuật nâng cao
2. Cách bấm huyệt Kỳ Môn
Bấm huyệt Kỳ Môn là một phương pháp tác động lên huyệt đạo từ bên ngoài bằng lực tay, sử dụng các kỹ thuật như ấn, miết, xoa và day. So với châm cứu, phương pháp này tác động nông hơn, không dùng kim châm hay bất kỳ dụng cụ nào khác, do đó khá an toàn và thích hợp cho các bệnh lý nhẹ, cũng như những người muốn giảm đau tức thời.
Cách thực hiện như sau:
- Bước 1: Xác định vị trí của huyệt như đã hướng dẫn chi tiết phần đầu bài viết.
- Bước 2: Dùng ngón tay cái hoặc ngón trỏ để ấn lên huyệt, đồng thời kết hợp day tròn.
- Bước 3: Một cách khác là dùng ngón tay cái ép mạnh lên huyệt đến khi có cảm giác tê tức, đồng thời day nhẹ theo chiều kim đồng hồ. Ngoài ra, bạn cũng có thể dùng mu bàn tay để xoa day nhẹ nhàng vùng da xung quanh huyệt.
- Bước 4: Mỗi lần bấm huyệt khoảng 3-5 phút. Có thể thực hiện đều đặn mỗi ngày.
Lưu ý:
- Không thực hiện khi vùng huyệt bị bầm tím, tổn thương ngoài da, sưng tấy hoặc nhiễm trùng.
- Người có bệnh lý gan nặng, bệnh tim mạch hoặc đang sốt cao cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng.
- Không dùng lực quá mạnh gây đau nhức, bầm tím hoặc tụ máu.
Bấm huyệt Kỳ Môn an toàn, thao tác dễ dàng
Ngoài ra, để chăm sóc sức khỏe toàn diện và tiện lợi hơn, bạn đừng bỏ lỡ dòng sản phẩm ghế massage toàn thân của chúng tôi. Fuji cung cấp nhiều phân khúc khác nhau, từ ghế massage giá rẻ phổ thông, cho đến ghế massage thương gia cao cấp, đáp ứng mọi yêu cầu và khả năng tài chính của khách hàng một cách linh hoạt.
>> Tìm hiểu thêm kiến thức về: Bấm huyệt là gì? Tác dụng, nguyên lý và cách thực hiện
Trên đây là toàn bộ các thông tin chi tiết về huyệt Kỳ Môn, từ vị trí, công dụng cho đến cách tác động. Fuji hy vọng với những chia sẻ này đã mang đến cho bạn cái nhìn tổng quan về huyệt đạo, cũng như có thêm một kiến thức hữu ích để chăm sóc sức khỏe.
