Huyệt Yêu Nhãn: Vị trí, tác dụng và cách khai thông huyệt

Huyệt Yêu Nhãn: Vị trí, tác dụng và cách khai thông huyệt

Huyệt Yêu Nhãn là một kỳ huyệt quan trọng, nằm tại vùng thắt lưng. Trong Y học cổ truyền, huyệt này được đánh giá cao và được mệnh danh là “thần huyệt” nhờ khả năng vượt trội trong việc điều trị các chứng đau lưng, hỗ trợ tăng cường chức năng của tạng thận, đồng thời góp phần cân bằng năng lượng, nâng cao sức khỏe tổng thể. 

Để xác định được vị trí chính xác, những tác dụng chuyên sâu cũng như cách thức châm cứu và bấm huyệt Yêu Nhãn sao cho đạt hiệu quả trị liệu tối ưu, mời bạn khám phá chi tiết trong bài viết này.

Cách xác định vị trí huyệt Yêu Nhãn

Huyệt Yêu Nhãn còn được biết đến với nhiều tên gọi khác trong Y học cổ truyền như Đỉnh Yêu, Ngẫu Tiên, Quý Hợi, Yêu Chú, Quỷ Nhãn, hay Yêu Mục Khiếu. Đây là một kỳ huyệt quan trọng, không thuộc hệ thống kinh chính, nhưng lại đóng vai trò đáng kể trong trị liệu. Về tên gọi, "Yêu Nhãn" được cấu thành từ "Yêu" có nghĩa là eo hoặc thắt lưng, và "Nhãn" là con mắt. Điều này mô tả chính xác vị trí của huyệt là nằm ở hai bên thắt lưng, đối xứng qua cột sống, tạo thành hai hố lõm rõ rệt giống như cặp mắt khi người bệnh ở tư thế nằm sấp.

Về mặt giải phẫu, huyệt Yêu Nhãn được xác định nằm ở vùng thắt lưng, chính xác là trên cơ dựng sống, và tiếp giáp gần bờ trong của cơ lưng to. Sâu hơn dưới lớp da tại vị trí này là các lớp cơ thắt lưng, cùng với dây chằng liên gai và các nhánh của dây thần kinh thắt lưng.

Có 2 cách xác định huyệt Yêu Nhãn gồm:

  • Cách 1: Cho người bệnh nằm sấp, chân duỗi thẳng, hai tay giơ về phía trước và nghiêng nhẹ phần thân trên sang một bên. Lúc này, bạn sẽ quan sát thấy hai hõm rõ rệt ở hai bên vùng thắt lưng, tương tự hình ảnh hai con mắt. Huyệt Yêu Nhãn chính là điểm nằm ở trung tâm của hai hõm này, thường ngang với khe giữa đốt sống thắt lưng thứ 4 và đốt sống thắt lưng thứ 5. Huyệt này cách đường giữa cột sống khoảng 3 đến 3.5 thốn.
  • Cách 2: Xác định huyệt Yêu Nhãn bằng cách tìm vị trí khe giữa đốt sống thắt lưng thứ 4 và đốt sống thắt lưng thứ 5. Đây là điểm thường nằm ngang với mào chậu (đỉnh xương hông) khi người bệnh nằm sấp hoặc đứng thẳng. Từ điểm chính giữa của khe L4-L5, đo ngang sang hai bên, mỗi bên khoảng 3 đến 3.5 thốn. Hai điểm này chính là vị trí của huyệt Yêu Nhãn.

Vị trí huyệt Yêu Nhãn cách cột sống khoảng 3.5 thốn

Vị trí huyệt Yêu Nhãn cách cột sống khoảng 3.5 thốn

Huyệt Yêu Nhãn có tác dụng gì?

Theo ghi chép từ sách y học cổ truyền cổ, huyệt Yêu Nhãn chính là “thần huyệt” trong điều trị các bệnh lý liên quan đến thận hư và các vấn đề vùng thắt lưng. Cụ thể:

1. Hỗ trợ điều trị đau lưng

Huyệt Yêu Nhãn được xem là một huyệt vị trọng yếu trong điều trị đau lưng. Việc kích thích huyệt này giúp thư giãn các nhóm cơ vùng thắt lưng, giảm tình trạng co cứng và cải thiện đáng kể tuần hoàn máu cục bộ. Điều này đặc biệt hữu ích cho các trường hợp đau lưng do căng cơ quá mức, thoái hóa cột sống giai đoạn đầu, hoặc các vấn đề phát sinh từ tư thế sai.

Giảm đau lưng - tác dụng của huyệt Yêu Nhãn

Giảm đau lưng - tác dụng của huyệt Yêu Nhãn

2. Điều trị bệnh lý về thận

Mặc dù huyệt Yêu Nhãn không nằm trực tiếp trên đường kinh Thận, nhưng vị trí của nó tại vùng thắt lưng, nơi tạng Thận trú ngụ đã tạo nên mối liên hệ mật thiết và ảnh hưởng tích cực đến chức năng thận trong Y học cổ truyền. Kích thích huyệt này được biết đến với khả năng bổ thận, giúp giảm các triệu chứng như tiểu đêm, mệt mỏi và đau mỏi thắt lưng do thận khí hư suy.

Hơn nữa, huyệt Yêu Nhãn còn hỗ trợ cải thiện chức năng sinh lý ở nam giới và góp phần điều hòa chu kỳ kinh nguyệt ở nữ giới. Đối với một số tình trạng tiết niệu như tiểu rắt, việc tác động vào huyệt này cũng có thể mang lại sự cải thiện đáng kể, tuy nhiên cần lưu ý rằng đối với sỏi thận, huyệt Yêu Nhãn chỉ có vai trò hỗ trợ và không phải là phương pháp điều trị chính.

3. Cân bằng âm dương, tăng cường hệ miễn dịch

Huyệt Yêu Nhãn có vai trò quan trọng trong việc cân bằng âm dương và điều hòa năng lượng khắp cơ thể. Khi được kích thích, huyệt này giúp tăng cường lưu thông khí huyết, từ đó cải thiện các tình trạng như nóng trong hoặc lạnh tay chân. Nhờ tác động này, huyệt Yêu Nhãn góp phần nâng cao sức đề kháng, hỗ trợ phòng ngừa các bệnh thông thường như cảm cúm và giảm nguy cơ nhiễm trùng tiết niệu.

4. Tác dụng khác khi phối huyệt

Ngoài những tác dụng độc lập, Huyệt Yêu Nhãn khi được phối hợp với các huyệt vị khác trong Y học cổ truyền có thể phát huy tối đa hiệu quả trị liệu cho nhiều bệnh lý, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến vùng thắt lưng và chức năng thận. Dưới đây là một số kết hợp huyệt điển hình:

  • Huyệt Yêu Nhãn + Quan Nguyên: Bổ thận, tráng dương, tăng cường khí huyết, cải thiện tình trạng đau lưng, tê bì chân tay.
  • Huyệt Yêu Nhãn + Thận Du: Ích tinh, bổ thận, thông kinh lạc, điều trị đau lưng, mỏi gối, tiểu đêm.
  • Huyệt Yêu Nhãn + Bách Hội: Thông kinh lạc, an thần, trấn tĩnh, hỗ trợ điều trị đau lưng do căng thẳng, stress.

Kết hợp huyệt Yêu Nhãn với các huyệt vị khác để gia tăng tác dụng chữa bệnh

Kết hợp huyệt Yêu Nhãn với các huyệt vị khác để gia tăng tác dụng chữa bệnh

Cách châm cứu, bấm huyệt Yêu Nhãn

Hiện nay, huyệt Yêu Nhãn được ứng dụng chủ yếu thông qua các phương pháp trị liệu của Y học cổ truyền như châm cứu và bấm huyệt. Đây là hai kỹ thuật hiệu quả nhất giúp tác động sâu vào huyệt vị, từ đó phát huy tối đa công năng trong việc phòng ngừa và hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan.

1. Cách châm cứu huyệt Yêu Nhãn

Châm cứu tại huyệt Yêu Nhãn sử dụng kim châm chuyên dụng để tác động sâu vào huyệt vị, từ đó thúc đẩy lưu thông khí huyết, khu phong tán hàn và giảm đau. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả trong điều trị các tình trạng đau lưng mãn tính, thận yếu, và hỗ trợ cải thiện các bệnh lý liên quan đến cột sống hoặc hệ tiết niệu.

Cách thực hiện:

  • Bước 1: Sử dụng kim châm cứu vô trùng, cồn sát khuẩn 70 độ, bông y tế, và khay đựng dụng cụ. Đảm bảo tất cả đều vô khuẩn để tránh nhiễm trùng.
  • Bước 2: Xác định vị trí huyệt Yêu Nhãn theo hướng dẫn chi tiết của Fuji phần đầu bài.
  • Bước 3: Lau vùng thắt lưng bằng gạc tẩm cồn 70 độ, chờ khô tự nhiên trước khi châm.
  • Bước 4: Châm vuông góc với da, sâu khoảng 1-1,5 thốn. Quan sát biểu hiện bệnh nhân, nếu cảm thấy ê tức là kim đã vào đúng huyệt.
  • Bước 5: Giữ kim trong 15-20 phút, có thể vê kim nhẹ mỗi 5 phút để tăng dẫn khí. Có thể Kết hợp điện châm tần số thấp nếu cần giảm đau mạnh.
  • Bước 6: Rút kim nhẹ nhàng, ấn bông tiệt trùng lên huyệt để cầm máu.

Lưu ý quan trọng:

  • Chỉ thực hiện châm cứu khi có chỉ định của thầy thuốc và đánh giá lâm sàng kỹ lưỡng. Đồng thời, lựa chọn châm cứu tại cơ sở y khoa chuyên nghiệp, uy tín, có chứng chỉ hành nghề rõ ràng.
  • Chống chỉ định nếu vùng thắt lưng có viêm cấp, sưng đỏ, vết thương hở, hoặc bệnh nhân có bệnh lý cột sống nặng như thoát vị đĩa đệm nặng, lao cột sống,...
  • Không châm cứu cho bệnh nhân sốt cao, suy kiệt, phụ nữ mang thai, hoặc người rối loạn đông máu.
  • Tránh châm quá sâu để không làm tổn thương dây thần kinh thắt lưng hoặc mô sâu.

Châm cứu huyệt Yêu Nhãn hiệu quả với các bệnh lý mãn tính

Châm cứu huyệt Yêu Nhãn hiệu quả với các bệnh lý mãn tính

2. Cách bấm huyệt Yêu Nhãn

Bấm huyệt Yêu Nhãn là phương pháp sử dụng lực từ tay để tác động trực tiếp lên huyệt vị. Kỹ thuật này phù hợp để giảm các tình trạng đau mỏi thắt lưng nhẹ, hoặc khi cần thư giãn cơ bắp tại nhà. Đây là một phương pháp đơn giản, ít rủi ro hơn so với châm cứu và có thể tự thực hiện tại nhà.

Cách thực hiện:

  • Bước 1: Rửa sạch tay và vùng thắt lưng bằng nước ấm để thư giãn cơ. Bệnh nhân nằm sấp hoặc ngồi hơi cúi lưng để lộ huyệt.
  • Bước 2: Xác định vị trí Yêu Nhãn ở đâu theo như hướng dẫn chi tiết phần đầu bài.
  • Bước 3: Dùng hai ngón cái ấn đồng thời vào hai huyệt Yêu Nhãn (trái và phải) với lực vừa phải, giữ 10-15 giây, sau đó thả ra.
  • Bước 4: Day tròn theo chiều kim đồng hồ trong 1-2 phút mỗi huyệt, lặp lại 3-5 lần/ngày. Tăng lực nhẹ nếu bệnh nhân cảm thấy dễ chịu.
  • Bước 5: Xoa nhẹ vùng thắt lưng 1-2 phút, có thể kết hợp dầu xoa bóp hoặc cao dán để tăng thêm hiệu quả.

Lưu ý quan trọng:

  • Sử dụng lực vừa phải để tránh bầm tím hoặc đau. Giảm lực với người lớn tuổi hoặc da nhạy cảm.
  • Không bấm huyệt nếu thắt lưng sưng nóng, có vết thương hở, nhiễm trùng.
  • Tránh bấm huyệt ngay sau ăn no, khi đã uống rượu bia hoặc khi cơ thể mệt mỏi.

Bấm huyệt Yêu Nhãn giúp giảm nhanh cơn đau vùng thắt lưng

Bấm huyệt Yêu Nhãn giúp giảm nhanh cơn đau vùng thắt lưng

Bên cạnh đó, để xoa dịu nhanh chóng các cơn đau nhức tại nhà, bạn có thể tham khảo các dòng sản phẩm ghế massage toàn thân của Fuji. Chúng tôi cung cấp đa dạng các lựa chọn, từ phân khúc ghế massage giá rẻ đến ghế massage thương gia. Được trang bị nhiều công nghệ tiên tiến, ghế massage Fuji mang đến trải nghiệm massage chuyên sâu và tùy chỉnh, tác động chính xác vào các huyệt đạo trên cơ thể, hỗ trợ hiệu quả quá trình phục hồi và thư giãn.

Trên đây là những thông tin chi tiết và chuyên sâu về huyệt Yêu Nhãn. Fuji hy vọng rằng những kiến thức này đã cung cấp một cái nhìn toàn diện về vị trí, tác dụng cũng như các phương pháp ứng dụng huyệt Yêu Nhãn trong việc chăm sóc và nâng cao sức khỏe. Để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích khác về các huyệt đạo, tiếp tục theo dõi chuyên mục "Cẩm nang sức khỏe" của chúng tôi nhé!

>> Tìm hiểu thêm kiến thức về: Bấm huyệt là gì? Tác dụng, nguyên lý và cách thực hiện

 

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

Huyệt Giải Khê: Vị trí, công dụng và cách châm cứu bấm huyệt

Huyệt Giải Khê: Vị trí, công dụng và cách châm cứu bấm huyệt

Huyệt Giải Khê, một huyệt vị quan trọng thuộc kinh Vị, được ứng dụng để hỗ trợ điều trị các vấn đề liên quan đến khớp cổ chân và một số rối ...
Huyệt Tý Nhu: Vị trí, công dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Tý Nhu: Vị trí, công dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Tý Nhu là một huyệt vị trọng yếu trên kinh Thủ Dương Minh Đại Trường, đóng vai trò then chốt trong việc điều trị các bệnh lý liên quan đến vùng vai ...
Huyệt Thiên Trì: Vị trí, tác dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Thiên Trì: Vị trí, tác dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Thiên Trì là huyệt thứ nhất của kinh Tâm Bào và nằm ở vùng ngực, được ứng dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh lý liên quan đến vùng ngực, tim ...