Huyệt Tý Nhu: Vị trí, công dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Tý Nhu: Vị trí, công dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Tý Nhu là một huyệt vị quan trọng thuộc kinh Thủ Dương Minh Đại Trường. Theo các thư tịch y học cổ truyền, huyệt Tý Nhu có công năng sơ thông kinh lạc, hành khí hoạt huyết, chủ trị các chứng bệnh liên quan đến vùng vai và cánh tay. Huyệt này đặc biệt hiệu quả trong việc điều hòa và thúc đẩy sự lưu thông của khí huyết ở vùng vai, cánh tay. Vì vậy, Tý Nhu thường được ứng dụng trong điều trị các bệnh lý đau mỏi, tê bì, hoặc hạn chế vận động tại vai và cánh tay, như viêm quanh khớp vai, liệt chi trên do tai biến mạch máu não, hoặc hội chứng ống cổ tay. Cùng Fuji tìm hiểu chi tiết về cách xác định vị trí, công dụng, cho đến kỹ thuật khai thông huyệt Tý Nhu chuẩn xác trong bài viết sau đây.

Cách xác định vị trí huyệt Tý Nhu

Huyệt Tý Nhu, còn được biết đến với các tên gọi như Tý Nao, Bối Nao, Bối Nhu, Đầu Xung hay Hạng Xung, là huyệt thứ 14 của kinh Thủ Dương Minh Đại Trường. Đây là một huyệt vị có ý nghĩa đặc biệt khi đồng thời là huyệt giao hội của Đại Trường kinh với Dương Duy mạch và Vị kinh.

Tên gọi “Tý Nhu” mang ý nghĩa đặc biệt và được giải thích ở hai nguồn sách sau:

  • Theo sách Trung Y Cương Mục: "Tý" được hiểu là cánh tay, trong khi "Nhu" chỉ phần bắp thịt tròn ở cánh tay trên. Giải thích này định vị huyệt nằm ở vùng cơ bắp của cánh tay, phản ánh chính xác vị trí giải phẫu của nó.
  • Theo sách Châm Cứu Học Từ Điển: Tên gọi này nhấn mạnh công năng điều trị của huyệt. "Tý" biểu thị cánh tay, và "Nhu" ám chỉ tình trạng kiệt sức, mệt mỏi. Do đó, huyệt Tý Nhu được đặt tên để thể hiện khả năng điều trị các bệnh lý liên quan đến cánh tay, đặc biệt là tình trạng suy yếu hoặc kiệt sức của chi trên.

Trên thực tế, huyệt Tý Nhu nằm ở vùng cơ delta trên cánh tay. Vị trí chính xác của huyệt này là trên đường nối từ huyệt Kiên Ngung đến huyệt Khúc Trì, cách huyệt Kiên Ngung khoảng 3 thốn về phía dưới. Khi cánh tay giạng ngang, bạn có thể xác định huyệt Tý Nhu tại chỗ lõm phía dưới đầu mút của cơ delta. Để xác định vị trí huyệt, chúng ta có thể thực hiện theo các bước sau:

  • Bước 1: Ngồi hoặc đứng thẳng, để cánh tay thư giãn tự nhiên dọc theo thân người.
  • Bước 2: Đặt cánh tay giạng ngang sang bên, tạo thành một góc 90 độ so với thân. Bạn sẽ thấy một chỗ lõm rõ rệt ở phía trước và dưới mỏm cùng vai. Đó chính là huyệt Kiên Ngung.
  • Bước 3: Gấp khuỷu tay lại, đầu nếp gấp khuỷu tay phía ngoài chính là huyệt Khúc Trì.
  • Bước 4: Từ huyệt Kiên Ngung, đo thẳng xuống phía dưới dọc theo mặt ngoài cánh tay khoảng 3 thốn. Huyệt Tý Nhu nằm ở chỗ lõm phía dưới đầu mút của cơ delta, trên đường nối Kiên Ngung - Khúc Trì. Khi ấn vào, bạn có thể cảm thấy hơi tức nhẹ.

Vị trí huyệt Tý Nhu nằm trên cánh tay, gần bả vai

Vị trí huyệt Tý Nhu nằm trên cánh tay, gần bả vai

Huyệt Tý Nhu có tác dụng gì

Trong Đông y, huyệt Tý Nhu được đánh giá là một trong những huyệt vị trọng yếu trên kinh Thủ Dương Minh Đại Trường. Với công năng chính là sơ thông kinh lạc, hành khí hoạt huyết, huyệt này đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa lưu thông khí huyết cục bộ và toàn thân, thường được ứng dụng lâm sàng để hỗ trợ điều trị đa dạng các bệnh lý. Cụ thể:

1. Giảm đau, viêm cánh tay

Huyệt Tý Nhu được ứng dụng rộng rãi trong điều trị các tình trạng đau nhức cánh tay, bao gồm viêm gân, mỏi cơ, và thoái hóa khớp khuỷu tay. Việc tác động vào huyệt này có tác dụng khai thông khí huyết cục bộ, giúp giải phóng chèn ép thần kinh và giảm đáng kể các phản ứng viêm.

Đặc biệt, đối với những người thường xuyên làm việc chân tay hoặc vận động thể thao cường độ cao, châm cứu hoặc bấm huyệt Tý Nhu sẽ mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc giảm đau và cải thiện biên độ vận động của cánh tay.

Huyệt Tỳ Nhu giúp giảm đau, viêm cánh tay hiệu quả

Huyệt Tỳ Nhu giúp giảm đau, viêm cánh tay hiệu quả

2. Điều trị các bệnh lý về vai

Huyệt Tý Nhu đóng vai trò then chốt trong điều trị các bệnh lý liên quan đến khớp vai, bao gồm viêm quanh khớp vai, đau mỏi vai gáy và hạn chế vận động vai. Việc tác động chính xác vào huyệt này giúp khai thông kinh lạc vùng vai, làm giãn cơ, giảm co cứng và phục hồi khả năng vận động của khớp. Đặc biệt, huyệt Tý Nhu thường được ưu tiên trong các phác đồ điều trị đau vai do thoái hóa hoặc do tư thế làm việc sai kéo dài.

3. Cải thiện thị lực

Mặc dù Tý Nhu không phải là huyệt vị cục bộ của mắt, nhưng nhờ khả năng điều hòa khí huyết toàn thân và ảnh hưởng đến vùng đầu, huyệt này mang lại tác dụng hỗ trợ thị lực một cách gián tiếp nhưng hiệu quả. Khi được phối hợp với các huyệt chuyên trị về mắt như Tình Minh, Toản Trúc, hay Ngư Yêu, hiệu quả cải thiện thị lực sẽ được tăng cường rõ rệt. Tác động vào Tý Nhu có thể giúp giảm mỏi mắt, làm sáng mắt hơn và góp phần làm chậm quá trình suy giảm thị lực do tuổi tác hoặc do việc tiếp xúc nhiều với màn hình điện tử.

4. Tăng cường hệ miễn dịch

Một trong những công dụng nổi bật của huyệt Tý Nhu là khả năng tăng cường sức đề kháng của cơ thể. Điều này đạt được thông qua việc huyệt thúc đẩy lưu thông khí huyết và hỗ trợ hoạt động của hệ miễn dịch. Tác động thường xuyên vào huyệt Tý Nhu giúp kích hoạt các cơ chế tự vệ tự nhiên, góp phần tăng cường khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn và virus. 

Đặc biệt, vào mùa lạnh khi hệ miễn dịch có xu hướng suy yếu, việc tác động đều đặn vào huyệt Tý Nhu có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc cảm cúm và các bệnh lý hô hấp. Đồng thời, huyệt này còn hỗ trợ cải thiện tình trạng mệt mỏi mãn tính, giúp cơ thể phục hồi năng lượng và duy trì sự minh mẫn.

Huyệt Tý Nhu hỗ trợ nâng cao sức đề kháng của cơ thể

Huyệt Tý Nhu hỗ trợ nâng cao sức đề kháng của cơ thể

5. Các tác dụng khác

Ngoài các tác dụng trên, huyệt Tỳ Nhu còn đem lại nhiều công dụng trong chăm sóc sức khỏe khi phối với các huyệt vị liên quan. Điển hình như:

  • Huyệt Tý Nhu + Trửu Liêu: Điều trị cánh tay không giơ lên được.
  • Huyệt Tý Nhu + Cường Gian: Điều trị cổ gáy cứng.
  • Huyệt Tý Nhu + Đại Nghênh +Thủ Tam Lý: Được dùng để điều trị lao hạch.
  • Huyệt Tý Nhu + Kiên Ngung: Có tác dụng hiệu quả trong việc điều trị tay yếu, khó khăn khi giơ tay lên.
  • Huyệt Tý Nhu + Thừa Khấp + Tinh Minh: Là công thức phối hợp lý tưởng để điều trị các bệnh lý về mắt.
  • Huyệt Tý Nhu + Nhu Thượng + Khúc Trì: Điều trị tình trạng đau nhức cánh tay và vai.

Kỹ thuật châm cứu, bấm huyệt Tý Nhu

Để đạt được hiệu quả tối ưu và đảm bảo an toàn, việc thực hiện đúng kỹ thuật khi tác động lên huyệt Tý Nhu là vô cùng quan trọng. Hiện nay, hai phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất được các bác sĩ Y học cổ truyền áp dụng để kích thích huyệt này là châm cứu và bấm huyệt. Cụ thể:

1. Cách châm cứu huyệt Tý Nhu

Châm cứu là phương pháp dùng kim chuyên biệt tác động trực tiếp vào huyệt Tý Nhu để điều hòa khí huyết, giảm đau, chống viêm và phục hồi chức năng vai, cánh tay, mắt. Phương pháp này đòi hỏi kỹ thuật cao, nên chỉ thực hiện bởi chuyên gia Y học cổ truyền để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối ưu.

Cách châm huyệt Tý Nhu như sau:

  • Chuẩn bị dụng cụ: Gồm kim châm vô trùng, bông gòn, cồn sát khuẩn 70 độ và khay đựng dụng cụ.
  • Xác định vị trí huyệt: Xác định vị trí huyệt Tý Nhu theo như hướng dẫn chi tiết của Fuji phần đầu bài.
  • Sát khuẩn: Dùng gạc y tế tẩm cồn lau sạch vùng da quanh huyệt và để khô tự nhiên.
  • Châm kim: Châm vuông góc hoặc hơi xiên theo trục cánh tay, sâu khoảng 0,5 - 1,2 thốn. Theo dõi phản ứng bệnh nhân và điều chỉnh độ sâu nếu cần thiết.
  • Lưu kim: Giữ kim trong huyệt khoảng 15 - 20 phút, có thể vê kim nhẹ nhàng mỗi 5 phút để dẫn khí tốt hơn.
  • Rút kim: Rút kim từ từ theo hướng châm, sát khuẩn lại và dùng bông ép nhẹ.

Lưu ý khi châm cứu:

  • Không thực hiện trên người có rối loạn đông máu, vùng da nhiễm trùng.
  • Phụ nữ mang thai, người có tiền sử bệnh tim, cao huyết áp,... cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện.
  • Theo dõi kỹ các dấu hiệu bất thường như hoa mắt, buồn nôn trong quá trình châm để kịp thời xử lý.
  • Sau khi châm cứu nên để người bệnh nghỉ ngơi, không vận động mạnh vùng tay trong vài giờ.

Châm cứu huyệt Tỳ nhu điều trị các bệnh lý mãn tính hiệu quả

Châm cứu huyệt Tỳ nhu điều trị các bệnh lý mãn tính hiệu quả

2. Cách bấm huyệt Tý Nhu

Bấm huyệt là phương pháp dùng lực từ ngón tay tác động lên huyệt Tý Nhu nhằm kích thích tuần hoàn máu, giảm đau nhức và hỗ trợ chức năng miễn dịch. Đây là kỹ thuật dễ thực hiện tại nhà, phù hợp cho những người không thể châm cứu hoặc muốn duy trì hiệu quả điều trị hàng ngày.

Hướng dẫn bấm huyệt Tý Nhu:

  • Xác định huyệt: Xác định vị trí huyệt Tý Nhu theo như hướng dẫn chi tiết của Fuji phần đầu bài.
  • Bấm huyệt: Dùng đầu ngón tay cái ấn trực tiếp vào huyệt với lực vừa phải trong 15 - 30 giây, sau đó thả ra. Lặp lại động tác này khoảng 5 - 10 lần mỗi ngày.
  • Xoa bóp quanh huyệt: Sau khi bấm, nên xoa nhẹ vùng cánh tay để làm dịu cơ và tăng cường lưu thông máu.

Lưu ý quan trọng:

  • Không bấm huyệt khi vùng tay có vết thương hở, sưng viêm hoặc đau cấp tính chưa rõ nguyên nhân.
  • Tránh bấm quá mạnh gây bầm tím hoặc đau nhức kéo dài.
  • Nếu thấy chóng mặt, mệt mỏi sau khi bấm, cần dừng ngay và nghỉ ngơi.
  • Thực hiện đều đặn 1 - 2 lần/ngày, mỗi lần 5 - 10 phút để đạt hiệu quả tốt nhất.

Bấm huyệt Tý Nhu kết hợp xoa bóp giảm đau bả vai nhanh chóng

Bấm huyệt Tý Nhu kết hợp xoa bóp giảm đau bả vai nhanh chóng

>> Tham khảo thêm: Tổng hợp các huyệt đạo trên cơ thể: Vị trí và tác dụng cụ thể

Hy vọng với những thông tin chi tiết về huyệt Tý Nhu trên bài, đã giúp bạn đọc có cái nhìn toàn diện và áp dụng hiệu quả vào việc chăm sóc sức khỏe. Việc hiểu rõ và tác động đúng cách lên huyệt đạo này không chỉ hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan đến vai, cánh tay mà còn góp phần cải thiện sức khỏe tổng thể. Tiếp tục theo dõi Fuji để cập nhật thêm các kiến thức về chăm sóc sức khỏe khác nhé!

Ngoài ra, để chăm sóc sức khỏe chủ động và mang lại sự tiện lợi tối ưu ngay tại không gian sống của bạn, hãy khám phá ngay các dòng ghế massage toàn thân của chúng tôi. Từ các mẫu ghế massage giá rẻ phù hợp với mọi ngân sách đến những sản phẩm ghế massage thương gia cao cấp, mỗi chiếc ghế đều được thiết kế để mang đến trải nghiệm thư giãn chuyên sâu, giúp làm dịu cơn đau nhức, thúc đẩy tuần hoàn máu và giảm căng thẳng hiệu quả ngay tại nhà.

 

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

Đau thắt lưng dưới: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Đau thắt lưng dưới: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bài viết sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị hiệu quả cho tình trạng đau thắt lưng dưới.
Đau lưng bên phải: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Đau lưng bên phải: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Đau lưng bên phải có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những vấn đề nhỏ như căng cơ cho đến các tình trạng nghiêm trọng hơn như sỏi thận, viêm ruột ...
Ghế tựa lưng cho người già: Top 5 sản phẩm được ưa chuộng

Ghế tựa lưng cho người già: Top 5 sản phẩm được ưa chuộng

Không phải ghế tựa lưng nào cũng phù hợp cho người lớn tuổi. Cùng tìm hiểu ngay top 5 ghế tựa lưng cho người già tốt nhất, được thiết kế riêng để mang ...