Theo y học cổ truyền, huyệt Lương Khâu là huyệt thứ 34 của kinh Vị. Huyệt có mối liên hệ mật thiết với kinh mạch và tạng phủ. Do đó, đem lại khả năng điều trị các bệnh lý như đau dạ dày, đau đầu gối, giảm sưng viêm vô cùng hiệu quả. Cùng tìm hiểu chi tiết về cách xác định vị trí huyệt, công dụng và phương pháp kích hoạt huyệt Lương Khâu ngay trong bài viết dưới đây!
Huyệt Lương Khâu thuộc đường kinh nào? Cách xác định vị trí huyệt Lương Khâu
Huyệt Lương Khâu thuộc kinh nào? Huyệt Lương Khâu (ký hiệu ST34), còn được biết đến với các tên gọi khác như Lương Khư, Lương Khưu, Hạc Đỉnh, Khóa Cốt, là một huyệt vị quan trọng thuộc kinh Vị. Nguồn gốc của huyệt được ghi chép trong Giáp Ất Kinh. Đây là huyệt thứ 34 của kinh Vị và đồng thời là huyệt Khích của kinh Vị. Tên gọi "Lương Khâu" mang ý nghĩa: "Lương" liên quan đến chức năng của dạ dày, trong khi "Khâu" mô tả vị trí của huyệt trên vùng cơ nhô cao của đùi.
Về mặt vị trí giải phẫu, huyệt Lương Khâu được xác định nằm ở mặt trước ngoài của đùi. Điểm huyệt này cách bờ trên xương bánh chè về phía trên 2 thốn. Vị trí chính xác của huyệt là trên đường nối từ gai chậu trước trên (ASIS) xuống bờ ngoài xương bánh chè, cụ thể là ngay trên cơ thẳng đùi. Dưới góc độ giải phẫu học hiện đại, huyệt Lương Khâu thuộc phần trên của cơ thẳng đùi, liền kề với cơ căng mạc đùi.
Vùng này nhận sự chi phối thần kinh từ một nhánh của dây thần kinh đùi, xuất phát từ tiết đoạn thần kinh L2-L3. Sự phân bố thần kinh này cung cấp cơ sở khoa học cho cơ chế tác động và hiệu quả điều trị của huyệt Lương Khâu trong y học.
Để biết chính xác huyệt Lương Khâu vị trí ở đâu, chúng ta tiến hành một trong 2 cách xác định huyệt Lương Khâu như sau:
- Cách 1: Dựa vào quan sát, huyệt Lương Khâu nằm ở vùng đùi trước, cách bờ trên xương bánh chè 2 thốn thẳng lên phía trên. Vị trí này nằm trên đường nối từ gai chậu trước trên (ASIS) xuống bờ ngoài xương bánh chè, và thẳng hàng với huyệt Độc Tỵ ở dưới.
- Cách 2: Yêu cầu người được xác định huyệt thực hiện động tác co duỗi nhẹ nhàng khớp gối. Trong quá trình này, sờ tìm khe lõm giữa cơ rộng ngoài và cơ thẳng đùi của cơ tứ đầu đùi. Điểm huyệt Lương Khâu chính là vị trí ấn vào góc trên ngoài của xương bánh chè 2 thốn. Phương pháp này giúp làm rõ các cấu trúc cơ, từ đó xác định huyệt chính xác hơn.
Vị trí huyệt Lương Khâu nằm phía trên đầu gối
Tác dụng của huyệt Lương Khâu trong Đông y
Trong hệ thống huyệt vị của Đông y, huyệt Lương Khâu đóng vai trò trọng yếu nhờ các công năng khu phong, hóa thấp và điều hòa vị khí. Cụ thể:
1. Tác dụng khi tác động riêng lẻ
Huyệt Lương Khâu nằm trên cơ thẳng đùi, mang lại hiệu quả trực tiếp cho vùng đùi và đầu gối:
- Giảm đau khớp gối và cơ đùi: Việc tác động vào huyệt Lương Khâu giúp thư giãn cơ, giảm co thắt, và cải thiện tình trạng viêm nhiễm ở vùng khớp gối và cơ đùi. Điều này đặc biệt hiệu quả với các trường hợp đau do viêm khớp, thoái hóa khớp, chấn thương nhẹ, hoặc căng cơ.
- Cải thiện khả năng vận động: Kích thích huyệt này giúp tăng cường sự linh hoạt và dẻo dai của gân, cơ xung quanh khớp gối và đùi, từ đó cải thiện tầm vận động. Lợi ích này rõ rệt ở người cao tuổi, vận động viên hoặc những người có tính chất công việc đòi hỏi phải đứng hoặc di chuyển nhiều.
- Tăng cường tuần hoàn máu: Tác động lên huyệt Lương Khâu thúc đẩy lưu thông khí huyết cục bộ tại vùng đùi. Điều này giúp giảm các triệu chứng như tê bì, nặng chân, mỏi cơ và đau nhức do ứ trệ khí huyết, đặc biệt ở những người ít vận động hoặc phải duy trì một tư thế trong thời gian dài.
- Hỗ trợ tiêu hóa: Huyệt Thương Khâu có khả năng điều hòa chức năng vị khí, giúp cải thiện các triệu chứng rối loạn tiêu hóa như đau dạ dày, đầy hơi, khó tiêu, và hỗ trợ kiểm soát các biểu hiện của hội chứng ruột kích thích.
- Giảm đau bụng kinh: Ở nữ giới, việc tác động vào huyệt Lương Khâu giúp điều hòa khí huyết, từ đó làm giảm cường độ đau bụng kinh và góp phần ổn định chu kỳ kinh nguyệt.
- Kháng viêm, khu phong, trừ thấp: Huyệt Lương Khâu có tác dụng giảm sưng và đau tại các vùng như ngực và khớp gối. Đồng thời, huyệt còn hỗ trợ cải thiện các triệu chứng bệnh lý do phong hàn, thấp nhiệt xâm nhập.
- Làm dịu hệ thần kinh: Tác động lên huyệt có thể giúp thư giãn tinh thần, giải tỏa căng thẳng, và giảm các cơn đau đầu xuất phát từ tình trạng khí huyết ứ trệ hoặc sự xâm nhập của phong hàn.
Huyệt Lương Khâu có tác dụng giảm đau đùi, gối hiệu quả
2. Tác dụng khi phối hợp với huyệt đạo khác
Phối huyệt Lương Khâu là một kỹ thuật quan trọng, nhằm mục đích gia tăng hiệu quả điều trị, mở rộng phạm vi tác động và điều hòa cơ thể toàn diện bằng cách kết hợp Lương Khâu với các huyệt đạo khác. Dưới đây là các phối huyệt phổ biến:
- Huyệt Lương Khâu Huyết Hải: Giúp hoạt huyết, tán ứ, hỗ trợ điều trị rối loạn kinh nguyệt, đau bụng kinh và các chứng bệnh do huyết nhiệt gây ra.
- Huyệt Lương Khâu + Khúc Tuyền + Dương Quan: Hỗ trợ điều trị chứng rút gân cơ gây khó khăn khi vận động.
- Huyệt Lương Khâu + Địa Ngũ Hội: Cải thiện sưng đau vùng ngực.
- Huyệt Lương Khâu + Hoàn Khiêu + Dương Lăng Tuyền + Tam Giao: Chữa đầu gối sưng to.
- Huyệt Lương Khâu + Dương Lăng Tuyền + Lăng Tuyền + Dương Quan + Độc Tỵ: Trị viêm khớp gối.
- Huyệt Lương Khâu + Trung Quản + Nội Quan: Chữa viêm dạ dày.
- Huyệt Lương Khâu + Trung Liêu + Côn Lôn: Điều trị chứng hạ ly.
Huyệt Lương Khâu có tác dụng gì khi phối huyệt?
Hướng dẫn cách châm cứu bấm huyệt Lương Khâu
Trong Đông y, châm cứu và bấm huyệt là hai phương pháp chính để tác động kích thích huyệt Lương Khâu. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:
1. Cách châm cứu huyệt Lương Khâu
Châm cứu huyệt Lương Khâu là một thủ thuật trong y học cổ truyền, sử dụng kim châm chuyên dụng để tác động trực tiếp vào huyệt vị. Giúp kích thích sự lưu thông của khí huyết và điều hòa chức năng của các tạng phủ liên quan.
Cách thực hiện:
- Bước 1: Chuẩn bị kim châm, cồn y tế hoặc dung dịch sát khuẩn chuyên dụng, bông y tế vô trùng, gạc, băng dính cá nhân, gang tay y tế, khay đựng dụng cụ.
- Bước 2: Bệnh nhân nằm ngửa, chân duỗi thẳng hoặc hơi gập nhẹ. Xác định vị trí huyệt Lương Khâu theo như hướng dẫn chi tiết của Fuji phần đầu bài.
- Bước 3: Sát khuẩn vùng da quanh huyệt bằng cồn 70 độ theo hình xoắn ốc từ trong ra ngoài với đường kính khoảng 5-10 cm. Đợi cồn khô tự nhiên để đảm bảo hiệu quả sát khuẩn tối đa.
- Bước 4: Dùng ngón cái và ngón trỏ của tay không thuận căng da hoặc kẹp nhẹ vùng da huyệt. Tay thuận cầm kim châm và châm thẳng vào vị trí huyệt với độ sâu từ 0.5 - 1.5 thốn.
- Bước 5: Lưu kim từ 10-20 phút tùy vào mục tiêu điều trị.
- Bước 7: Rút kim nhẹ nhàng ra khỏi huyệt theo đúng trục châm. Dùng bông y tế khô ấn nhẹ lên vị trí châm trong vài giây để cầm máu và tránh tụ máu.
Lưu ý quan trọng:
- Tuyệt đối không tự ý châm cứu tại nhà để tránh các biến chứng như nhiễm trùng, tổn thương thần kinh, mạch máu.
- Không châm cứu nếu vùng da quanh huyệt có vết thương hở, nhiễm trùng, sưng viêm hay bầm tím.
- Khi cơ thể đang sốt cao, mệt mỏi, bệnh nhân có vấn đề rối loạn đông máu, phụ nữ mang thai, tuyệt đối không châm cứu.
- Tránh châm quá sâu để không tổn thương dây thần kinh đùi hoặc mạch máu lớn.
- Theo dõi sát sao phản ứng của bệnh nhân trong suốt quá trình châm cứu. Nếu bệnh nhân có dấu hiệu chóng mặt, vã mồ hôi, tim đập nhanh, cần rút kim ngay lập tức và xử trí kịp thời.
Châm cứu huyệt Lương Khâu kết hợp cùng các huyệt vùng đầu gối
2. Cách bấm huyệt Lương Khâu
Bấm huyệt Lương Khâu là phương pháp sử dụng áp lực cơ học từ ngón tay, bàn tay hoặc các dụng cụ chuyên dụng để tác động trực tiếp lên vị trí huyệt. So với châm cứu, đây là kỹ thuật đơn giản và dễ thực hiện hơn. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể:
Kỹ thuật thực hiện:
- Bước 1: Để bệnh nhân ngồi hoặc nằm ngửa thoải mái, chân duỗi thẳng hoặc hơi gập nhẹ.
- Bước 2: Xác định vị trí huyệt Lương Khâu nằm ở đâu theo như hướng dẫn chi tiết của Fuji phần đầu bài.
- Bước 3: Dùng đầu ngón cái hoặc khớp ngón trỏ đặt vuông góc lên huyệt. Ấn từ từ với lực vừa phải, tăng dần cho đến khi cảm thấy tức. Giữ nguyên lực ấn trong khoảng 15-30 giây. Tiếp tục thực hiện động tác day tròn nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ trong khoảng 1-3 phút. Thực hiện ấn và day huyệt từ 3-5 lần cho mỗi bên chân.
- Bước 4: Thực hiện 2-3 lần mỗi ngày, tốt nhất vào buổi sáng và tối.
Lưu ý quan trọng:
- Không bấm huyệt khi da quanh huyệt có vết thương hở, viêm nhiễm, sưng tấy.
- Phụ nữ mang thai khi bấm huyệt nên thận trọng, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi thực hiện.
- Không nên bấm huyệt khi cơ thể suy nhược, quá mệt mỏi, vừa ăn quá no hoặc đang đói.
- Luôn lắng nghe cơ thể, nếu cảm thấy đau nhói, khó chịu hoặc bất kỳ triệu chứng bất thường nào, hãy ngừng ngay lập tức.
Bấm huyệt Lương Khâu giúp giảm đau mỏi nhanh chóng
Trên đây là tổng hợp các thông tin về huyệt Lương Khâu, Bao gồm vị trí giải phẫu cho đến các phương pháp tác động hiệu quả trong y học cổ truyền. Hy vọng qua bài viết, bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về vai trò và ứng dụng của huyệt Lương Khâu trong việc chăm sóc sức khỏe. Tiếp tục theo dõi Fuji để tham khảo thêm nhiều các kiến thức về huyệt đạo khác nhé!
Ngoài ra, để nâng cao trải nghiệm chăm sóc sức khỏe toàn diện tại gia, hãy tham khảo ngay các dòng ghế massage toàn thân của chúng tôi. Fuji cung cấp đa dạng các phân khúc, từ ghế massage phổ thông cho đến ghế massage cao cấp, đáp ứng được mọi nhu cầu và mức chi phí của khách hàng.
>> Tìm hiểu thêm kiến thức về: Bấm huyệt là gì? Tác dụng, nguyên lý và cách thực hiện
