Huyệt Kiên Tỉnh: Vị trí, tác dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Kiên Tỉnh là huyệt thứ 21 trên kinh Túc Thiếu Dương Đởm, nằm ở vùng vai. Được sử dụng rộng rãi để điều hòa khí huyết, hỗ trợ sức khỏe sinh sản, giãn gân cốt và cải thiện các bệnh lý liên quan đến cổ, họng và thần kinh. Đặc biệt, vị trí huyệt nằm trên vai, có thể dễ dàng tác động thông qua bấm huyệt và châm cứu. Trong bài viết này, hãy cùng Fuji khám phá chi tiết vị trí và tác dụng của huyệt Kiên Tỉnh cũng như cách sử dụng huyệt một cách an toàn và hiệu quả nhé!

Cách xác định vị trí huyệt Kiên Tỉnh

Huyệt Kiên Tỉnh (GB21) hay còn được gọi là huyệt Bác Tỉnh, Kiên Tĩnh, là huyệt thứ 21 trên đường kinh Túc Thiếu Dương Đởm. Thông tin về huyệt này được ghi chép sớm nhất trong bộ y thư cổ điển Giáp Ất Kinh. Ngoài việc thuộc kinh Đởm, Kiên Tỉnh còn là huyệt hội của Dương Duy Mạch, kinh Dương Minh Vị, và kinh Thủ Thiếu Dương Tam Tiêu. Sự hội tụ của các đường kinh và kỳ kinh mạch này tại Kiên Tỉnh cho thấy vai trò đa chiều của huyệt trong việc điều hòa khí huyết và ảnh hưởng đến nhiều hệ thống chức năng trong cơ thể.

Giải nghĩa về tên gọi, huyệt Kiên Tỉnh được ghi chép trong các sách y học cổ truyền gồm “Kiên” - vai, “Tỉnh” - cái giếng. Từ đó, ngụ ý huyệt là nơi khí huyết của kinh Đởm hội tụ như nguồn nước sâu ở vùng vai. Huyệt được chi phối bởi các nhánh của dây thần kinh trên vai và dây thần kinh sọ não XI. Đồng thời, nó liên kết chặt chẽ với các nhóm cơ chính vùng vai như cơ delta và cơ thang, cùng với các cấu trúc thần kinh và mạch máu lân cận vùng vai và cổ. Sự liên kết giải phẫu này giải thích tại sao tác động vào huyệt Kiên Tỉnh có thể tạo ra hiệu quả trị liệu đối với các vấn đề ở vùng vai, cổ và một số rối loạn liên quan đến thần kinh.

Về mặt giải phẫu, huyệt Kiên Tỉnh nằm ở đỉnh vai. Vị trí chính xác của huyệt là tại điểm giữa của đường nối từ mỏm gai đốt sống cổ 7, phần xương nhô cao nhất của xương bả vai ở khớp vai.

Cách xác định vị trí huyệt Kiên Tỉnh trên vai:

• Bước 1: Xác định mỏm gai đốt sống cổ 7, đây là đốt sống nhô cao nhất ở phần gáy, dễ dàng sờ thấy khi bạn cúi đầu xuống.
• Bước 2: Xác định mỏm cùng vai, sờ dọc theo xương đòn về phía ngoài vai cho đến khi chạm vào một điểm xương nhô cao nhất, đó chính là mỏm cùng vai.
• Bước 3: Kẻ một đường thẳng tưởng tượng hoặc dùng ngón tay đặt dọc theo đường nối từ mỏm gai đốt sống cổ 7 đến mỏm cùng vai. Huyệt Kiên Tỉnh nằm chính giữa đường nối này. Khi ấn vào, bạn sẽ cảm thấy hơi tức, ê hoặc đau nhẹ.

Vị trí huyệt Kiên Tỉnh nằm trên bả vai

Huyệt Kiên Tỉnh tác dụng gì?

Dựa trên các tài liệu y học cổ truyền kinh điển như Linh Khu và Châm Cứu Đại Thành, huyệt Kiên Tỉnh được ghi nhận mang lại rất nhiều lợi ích. Cụ thể:

1. Điều hòa khí huyết

Huyệt Kiên Tỉnh được biết đến với vai trò quan trọng trong việc điều hòa khí huyết, một nguyên lý cốt lõi trong y học cổ truyền. Tác động vào huyệt này giúp cải thiện tuần hoàn máu và tái lập cân bằng năng lượng trong cơ thể.

Thông qua cơ chế thông kinh lạc, Kiên Tỉnh hỗ trợ giải quyết các tình trạng do khí huyết ứ trệ. Điều này biểu hiện rõ rệt qua việc giảm thiểu các triệu chứng như đau nhức vai gáy, cổ, cảm giác mệt mỏi hoặc nặng nề tại các chi. Ngoài ra, việc kích thích huyệt Kiên Tỉnh còn có tác dụng mang lại cảm giác sảng khoái, giúp tăng cường sinh lực và góp phần nâng cao sức đề kháng tổng thể của cơ thể.

Cải thiện đau nhức bả vai, cổ, gáy

2. Tốt cho phụ nữ mang thai, cho con bú

Huyệt Kiên Tỉnh được công nhận là một huyệt vị quan trọng trong việc hỗ trợ sức khỏe sinh sản, đặc biệt là với phụ nữ mang thai và trong giai đoạn cho con bú. Cụ thể, huyệt này có khả năng điều hòa khí huyết, góp phần làm ấm vùng bụng dưới, bao gồm tử cung và buồng trứng, đồng thời tăng cường lưu thông máu đến vùng chậu. Điều này rất hữu ích trong việc giảm thiểu các triệu chứng khó chịu thường gặp trong thai kỳ như đau lưng, đau hông và mệt mỏi. 

Đối với phụ nữ sau sinh, việc tác động vào huyệt Kiên Tỉnh có thể kích thích tuyến sữa, thúc đẩy quá trình tiết sữa và hỗ trợ giải quyết tình trạng tắc tia sữa. Bên cạnh đó, nó còn góp phần cải thiện sức khỏe tổng thể và giảm căng thẳng sau sinh. 

3. Giãn gân cốt, giảm tắc nghẽn cổ

Huyệt Kiên Tỉnh nổi bật với khả năng giãn gân cốt, giảm đau và phục hồi chức năng vận động cho vùng vai và cổ. Vị trí giải phẫu của huyệt này liên kết chặt chẽ với các cấu trúc thần kinh và cơ bắp quan trọng tại khu vực này. Việc tác động vào huyệt Kiên Tỉnh giúp thư giãn các nhóm cơ đang căng cứng, đặc biệt là cơ thang và cơ delta. 

Đồng thời, nó góp phần giảm áp lực chèn ép lên các dây thần kinh lân cận và cải thiện lưu thông máu cục bộ. Nhờ những tác động này, Kiên Tỉnh mang lại sự linh hoạt cho cổ và vai, giảm thiểu tình trạng cứng đơ. Những người bị đau mỏi vai gáy mãn tính, cứng cổ hoặc hạn chế biên độ xoay cổ do tư thế làm việc không đúng hoặc ngồi lâu sẽ nhận thấy cải thiện rõ rệt khi huyệt Kiên Tỉnh được kích thích một cách phù hợp.

4. Giảm tắc nghẽn cổ họng do đờm

Huyệt Kiên Tỉnh hỗ trợ giảm tắc nghẽn cổ họng do đờm, đặc biệt hiệu quả trong các trường hợp viêm đường hô hấp như viêm họng, viêm amidan, hoặc cảm cúm gây tích tụ đờm.

Theo nguyên lý y học cổ truyền, tác động vào huyệt này giúp thanh nhiệt và hóa thấp (chuyển hóa chất dịch dư thừa). Cơ chế này hỗ trợ làm loãng đờm, giúp việc đào thải đờm trở nên dễ dàng hơn. Nhờ đó, cảm giác vướng víu ở cổ họng giảm đi và chức năng hô hấp được cải thiện đáng kể.

Giảm tắc nghẽn cổ họng và cải thiện hệ hô hấp

5. Nâng cao sự tập trung

Huyệt Kiên Tỉnh không chỉ tác động lên thể chất mà còn mang lại lợi ích đáng kể cho tinh thần. Huyệt này có khả năng an thần, nâng cao sự tập trung và hỗ trợ cải thiện trí nhớ.

Cơ chế tác động được lý giải là do huyệt giúp điều hòa khí huyết và làm dịu hệ thần kinh. Điều này dẫn đến việc giảm thiểu các trạng thái tiêu cực như căng thẳng và lo âu. Khi tinh thần được thư thái, cơ thể sẽ đạt được trạng thái tỉnh táo và minh mẫn hơn, từ đó tăng cường khả năng tập trung và củng cố trí nhớ.

Tác dụng này làm cho Kiên Tỉnh trở thành một huyệt vị hữu ích cho những người thường xuyên chịu áp lực.

Cách châm cứu, bấm huyệt Kiên Tỉnh

Hiện nay, hai phương pháp kích thích huyệt Kiên Tỉnh được các bác sĩ Đông y áp dụng phổ biến và hiệu quả nhất là châm cứu và bấm huyệt. Cụ thể:

1. Cách châm cứu huyệt Kiên Tỉnh

Châm cứu huyệt Kiên Tỉnh là một trong những liệu pháp trị liệu hiệu quả bậc nhất trong y học cổ truyền. Phương pháp này sử dụng kim châm tác động trực tiếp vào huyệt đạo để kích thích, khơi thông khí huyết và hỗ trợ điều trị các bệnh lý mạn tính. Tuy nhiên, đây là một kỹ thuật đòi hỏi chuyên môn cao, cần được thực hiện bởi các thầy thuốc Đông y có kinh nghiệm và được đào tạo bài bản.

Cách châm huyệt Kiên Tỉnh như sau:

• Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ gồm kim châm cứu, cồn 70 độ, bông y tế và các dụng cụ hỗ trợ khác.
• Bước 2: Xác định vị trí huyệt Kiên Tỉnh theo như hướng dẫn chi tiết của Fuji phần đầu bài .
• Bước 3: Sát trùng vùng da quanh huyệt bằng cồn 70 độ để đảm bảo vệ sinh và ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Bước 4: Châm kim thẳng vào huyệt với độ sâu thường dao động khoảng 0.5-1 thốn, tùy thuộc vào thể trạng của người bệnh và mục đích điều trị cụ thể.
• Bước 5: Lưu kim từ 10-15 phút kèm theo dõi phản ứng của cơ thể để phát hiện và xử lý kịp thời các dấu hiệu bất thường.
• Bước 6: Rút kim từ từ nhưng dứt khoát, đặt bông y tế ngay vào điểm rút để cầm máu nếu cần.

Lưu ý quan trọng:

• Chỉ thực hiện bởi chuyên gia Đông y có kinh nghiệm để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
• Chống chỉ định châm cứu huyệt Kiên Tỉnh với phụ nữ mang thai, người có thể trạng yếu, người mắc bệnh ngoại khoa hoặc nhiễm trùng.
• Không châm cứu khi đang đói, no hoặc vừa sử dụng chất kích thích.
• Tránh châm kim quá sâu hoặc lưu kim quá lâu để không làm tổn thương dây thần kinh hoặc mô mềm.
• Sau châm cứu, giữ vùng vai sạch sẽ, tránh vận động mạnh và uống nước ấm để hỗ trợ tuần hoàn khí huyết.

Châm cứu huyệt Kiên Tỉnh kết hợp cùng các huyệt vị khác gia tăng hiệu quả điều trị bệnh

2. Cách bấm huyệt Kiên Tỉnh

Bấm huyệt Kiên Tỉnh là phương pháp đơn giản, an toàn, có thể thực hiện tại nhà để hỗ trợ điều hòa khí huyết, giảm đau vai, cổ, làm loãng đờm, nâng cao sự tập trung hoặc cải thiện sức khỏe sinh sản. Phương pháp này phù hợp với các triệu chứng nhẹ, dễ thực hiện và không yêu cầu dụng cụ phức tạp.

Cách bấm huyệt Kiên Tỉnh:

• Bước 1: Để bệnh nhân ngồi thoải mái, thả lỏng vai, giữ tư thế tự nhiên để dễ tiếp cận vùng vai. Có thể bấm huyệt đồng thời trên cả 2 vai để tăng hiệu quả.
• Bước 2: Xác định huyệt Kiên Tỉnh nằm ở đâu như hướng dẫn chi tiết của Fuji phần đầu bài.
• Bước 3: Sử dụng ngón tay cái hoặc ngón trỏ ấn mạnh lên huyệt, kết hợp day theo chuyển động tròn với lực vừa phải trong 1-3 phút. Có thể bấm liên tục hoặc ngắt quãng tùy theo cảm giác của bệnh nhân.
• Bước 4: Thực hiện bấm huyệt 3-5 lần mỗi ngày, mỗi lần tối đa 3 phút, để đạt hiệu quả tốt nhất. Có thể bấm huyệt bất cứ khi nào cảm thấy đau vai, cứng cổ hoặc khó tập trung.

Lưu ý quan trọng khi bấm huyệt:

• Không bấm huyệt nếu vùng vai có vết thương hở, viêm nhiễm, sưng tấy hoặc các dấu hiệu bất thường.
• Tránh bấm quá mạnh, đặc biệt với phụ nữ mang thai, người cao tuổi hoặc có cơ địa yếu, để không gây tổn thương.
• Không thực hiện bấm huyệt khi cơ thể quá mệt mỏi, vừa ăn no, hoặc sau khi sử dụng rượu bia, vì có thể ảnh hưởng đến tuần hoàn khí huyết.
• Kết hợp bấm huyệt với nghỉ ngơi, ăn uống nước ấm hoặc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh để tăng hiệu quả.
• Nếu triệu chứng không cải thiện sau vài ngày hoặc xuất hiện đau kéo dài ở vùng huyệt, tham khảo ý kiến bác sĩ.

Bấm huyệt Kiên Tỉnh ngay tại nhà

Trên đây là những thông tin chi tiết về huyệt Kiên Tỉnh. Fuji hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã có thể xác định chính xác vị trí của huyệt và nắm rõ các kỹ thuật tác động để tối ưu hiệu quả trị liệu. Tiếp tục theo dõi chuyên mục “Cẩm nang sức khỏe” của Fuji để cập nhật thêm các bí quyết chăm sóc sức khỏe nhé khác nhé!

TRANSLATE with x

English

Arabic	Hebrew	Polish
Bulgarian	Hindi	Portuguese
Catalan	Hmong Daw	Romanian
Chinese Simplified	Hungarian	Russian
Chinese Traditional	Indonesian	Slovak
Czech	Italian	Slovenian
Danish	Japanese	Spanish
Dutch	Klingon	Swedish
English	Korean	Thai
Estonian	Latvian	Turkish
Finnish	Lithuanian	Ukrainian
French	Malay	Urdu
German	Maltese	Vietnamese
Greek	Norwegian	Welsh
Haitian Creole	Persian

 

TRANSLATE with

COPY THE URL BELOW

Back

EMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE

Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster Portal

Back