Huyệt Địa Ngũ Hội: Vị trí, công dụng và cách khai thông

Huyệt Địa Ngũ Hội: Vị trí, công dụng và cách khai thông

Huyệt Địa Ngũ Hội là một huyệt vị thuộc kinh Đởm, được Đông y sử dụng để điều trị đau chân, sưng ngực, ù tai, đau mắt. Trong bài viết này, Fuji sẽ cung cấp đến bạn thông tin từ chi tiết về huyệt Địa Ngũ Hội, từ vị trí, các tác dụng, đến cách tác động để khai thông huyệt. Cùng tìm hiểu ngay!

Giới thiệu tổng quan về huyệt Địa Ngũ Hội

Huyệt Địa Ngũ Hội hay còn gọi là Địa Ngũ, là huyệt thứ 42 của kinh Đởm, thuộc hành Mộc. Tên gọi "Địa Ngũ Hội" được lý giải như sau: "Địa" chỉ vị trí huyệt ở mu bàn chân, "Ngũ" liên quan đến ngón chân thứ năm, và "Hội" biểu thị nơi khí của kinh Đởm hội tụ. 

Theo các tài liệu cổ như “Trung Y Cương Mục”, tên gọi của huyệt có thể xuất phát từ kinh nghiệm lâm sàng trong việc điều trị các chứng bệnh khiến ngón chân thứ năm khó tiếp xúc với mặt đất, chẳng hạn như tình trạng sưng đau hoặc co rút các cơ vùng bàn chân.

Về vị trí, huyệt Địa Ngũ Hội nằm ở mu bàn chân, tại chỗ lõm giữa nền xương bàn chân thứ 4 và 5, hoặc có thể xác định ở phía trước khớp bàn ngón 4-5 khoảng 0.5 thốn, tương ứng với vị trí cách huyệt Túc Lâm Khấp khoảng 1 thốn theo hướng về phía các ngón chân.

Về giải phẫu, dưới lớp da tại vị trí huyệt là khe giữa gân duỗi ngón 4 và gân duỗi ngón 5 của cơ duỗi dài các ngón chân, cơ gian cốt mu chân thứ 4, và khe giữa các đầu xa của xương bàn chân thứ 4 và 5. Vùng này được chi phối thần kinh chủ yếu bởi các nhánh của dây thần kinh mác sâu, có nguồn gốc từ các rễ thần kinh thắt lưng L4 và L5, góp phần vào đám rối thần kinh thắt lưng cùng chi phối chi dưới.

Cách xác định huyệt như sau:

  • Người được châm cứu có thể ngồi thoải mái hoặc nằm ngửa, đảm bảo bàn chân được thả lỏng và mu bàn chân hướng lên trên để dễ dàng thao tác.
  • Tìm khe giữa ngón chân thứ 4 và ngón chân thứ 5 (ngón út). Từ kẽ ngón chân 4-5, di chuyển dọc theo khe này về phía mu bàn chân khoảng 0.5 thốn. Điểm huyệt nằm ngay trước nền của xương bàn chân thứ 5, trong chỗ lõm giữa xương bàn chân thứ 4 và thứ 5. 
  • Khi ấn nhẹ vào vị trí huyệt, người được châm cứu có thể cảm thấy căng tức, đau nhẹ hoặc có cảm giác hơi ê buốt.

Vị trí huyệt Địa Ngũ Hội

Vị trí huyệt Địa Ngũ Hội

Công dụng của Địa Ngũ Hội huyệt trong phòng và điều trị bệnh

Huyệt Địa Ngũ Hội, với vị trí đặc thù và thuộc tính kinh lạc riêng, đóng vai trò quan trọng trong cả phòng ngừa và điều trị đa dạng các chứng bệnh theo y học cổ truyền.

1. Tác dụng tại chỗ

Nhờ vị trí nằm giữa xương bàn chân thứ 4 và thứ 5, huyệt này giúp giảm đau, cải thiện tuần hoàn máu và thư giãn cơ ở vùng chân. Những người thường xuyên mang giày chật, đứng lâu hoặc gặp chấn thương ở mu bàn chân sẽ nhận thấy cải thiện rõ rệt khi tác động lên huyệt. Ngoài ra, huyệt Địa Ngũ Hội còn hỗ trợ giảm tê thấp, đau nhức do cước khí, mang lại sự linh hoạt và thoải mái cho bàn chân.

Huyệt Địa Ngũ Hội giúp giảm đau bàn chân nhanh chóng

Huyệt Địa Ngũ Hội giúp giảm đau bàn chân nhanh chóng

2. Tác dụng theo kinh mạch

Trong y học cổ truyền, kinh Đởm có đường kinh mạch liên hệ với vùng ngực và đầu, do đó, việc kích thích huyệt Địa Ngũ Hội có thể được ứng dụng trong hỗ trợ điều trị một số chứng bệnh tại các vùng này. Cụ thể:

  • Đau sưng vú: Huyệt Địa Ngũ Hội có tác dụng thanh nhiệt giải độc, sơ thông kinh lạc, hoạt huyết tiêu viêm, nhờ đó có thể hỗ trợ giảm tình trạng sưng đau ở tuyến vú, đặc biệt trong các trường hợp viêm tuyến vú sau sinh hoặc viêm tuyến vú cấp tính giai đoạn sớm.
  • Sưng nách: Với khả năng thanh nhiệt lợi thấp, hoạt huyết hóa ứ, huyệt Địa Ngũ Hội có thể hỗ trợ giảm sưng đau vùng nách do các nguyên nhân như thấp nhiệt uất trệ kinh lạc, hoặc khí trệ huyết ứ gây viêm hạch bạch huyết.
  • Đau mắt đỏ: Huyệt Địa Ngũ Hội có thể được sử dụng để thanh nhiệt tả hỏa, sơ tán phong nhiệt, gián tiếp cải thiện tuần hoàn khí huyết vùng đầu mặt, từ đó hỗ trợ giảm các triệu chứng đau nhức, sưng đỏ, ngứa mắt trong trường hợp viêm kết mạc cấp tính do nhiệt tà.
  • Tai ù: Trong các trường hợp ù tai thuộc chứng thực nhiệt hoặc do rối loạn khí cơ của kinh Đởm, việc kích thích huyệt Địa Ngũ Hội có thể giúp thanh tiết nhiệt tà, điều hòa khí cơ, từ đó hỗ trợ cải thiện tình trạng ù tai, mang lại cảm giác thính giác dễ chịu hơn.

3. Tác dụng khi kết hợp cùng các huyệt vị khác

Huyệt Địa Ngũ Hội phát huy hiệu quả tối đa khi được phối hợp với các huyệt vị khác để điều trị các bệnh lý phức tạp. Một số phối huyệt phổ biến bao gồm:

  • Huyệt Địa Ngũ Hội + Dương Phụ + Túc Lâm Khấp: Trị sưng đau dưới nách và viêm tuyến vú, theo “Thiên Kim Phương”.
  • Huyệt Địa Ngũ Hội + Tam Lý + Nhĩ Môn: Trị tai ù tai, theo “Tịch Hoằng”.
  • Huyệt Địa Ngũ Hội + Quang Minh: Trị ngứa mắt, đau mắt đỏ, theo “Tiêu U”.
  • Huyệt Địa Ngũ Hội + Nhũ Căn + Chiên Trung: Trị sưng đau tuyến vú ở phụ nữ sau sinh.
  • Huyệt Địa Ngũ Hội + Ủy Trung + Thân Mạch: Trị đau mu bàn chân và co rút ngón chân thứ 5.
  • Huyệt Địa Ngũ Hội + Thái Xung + Túc Tam Lý: Trị rối loạn tiêu hóa do thấp nhiệt, liên quan đến kinh Đởm.

Huyệt Địa Ngũ Hội hiệu quả hơn khi kết hợp cùng các huyệt vị khác

Huyệt Địa Ngũ Hội hiệu quả hơn khi kết hợp cùng các huyệt vị khác

Hướng dẫn kỹ thuật châm cứu, bấm huyệt Địa Ngũ Hội đúng kỹ thuật

Châm cứu và xoa bóp bấm huyệt là hai phương pháp thường được sử dụng để tác động lên huyệt Địa Ngũ Hội nhằm mục đích điều trị và phòng bệnh. Dựa trên chẩn đoán và tình trạng cụ thể của người bệnh, các bác sĩ hoặc kỹ thuật viên y học cổ truyền sẽ lựa chọn phương thức tác động phù hợp lên huyệt vị này. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết, tổng hợp từ kinh nghiệm lâm sàng.

1. Cách châm cứu huyệt Địa Ngũ Hội

Châm cứu là một phương pháp điều trị trong y học cổ truyền, sử dụng kim châm tác động vào các huyệt vị trên cơ thể nhằm điều hòa kinh khí, trục xuất tà khí và khôi phục chức năng sinh lý. Khi áp dụng cho huyệt Địa Ngũ Hội, châm cứu có thể mang lại hiệu quả trong việc giảm đau, tiêu viêm và cải thiện tuần hoàn khí huyết ở vùng bàn chân.

Các bước thực hiện châm cứu:

  • Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ gồm kim châm chuyên dụng, cồn, bông y tế, khay đựng, hộp xử lý kim sau dùng.
  • Bước 2: Xác định vị trí huyệt Địa Ngũ Hội theo hướng dẫn Fuji đã chia sẻ phần đầu bài.
  • Bước 3: Sát khuẩn vùng da bằng cách lấy bông thấm cồn, sau đó lau kỹ vùng da quanh huyệt.
  • Bước 4: Châm kim thẳng hoặc xiên nhẹ tùy vào thể trạng của bệnh nhân. Độ sâu trung bình khoảng 0,3-0,5 thốn, tùy cơ địa.
  • Bước 5: Lưu kim khoảng 10-15 phút. Trong lúc này cần theo dõi sát sao phản ứng của người bệnh. Ngừng ngay nếu bệnh nhân có biểu hiện choáng, chóng mặt, buồn nôn hoặc đau dữ dội.
  • Bước 6: Rút kim nhẹ nhàng nhưng dứt khoát. Dùng bông sạch ấn nhẹ vào vị trí châm để cầm máu. Dặn dò bệnh nhân nghỉ ngơi và theo dõi sau thủ thuật.

Lưu ý quan trọng khi châm cứu:

  • Chỉ thực hiện bởi bác sĩ hoặc kỹ thuật viên Đông y có chuyên môn.
  • Không châm cứu nếu vùng huyệt bị viêm, sưng, có vết thương hở hoặc bệnh nhân đang sốt cao, suy nhược nặng, rối loạn đông máu hoặc đang mang thai.
  • Không lưu kim quá lâu hoặc châm quá sâu để tránh tổn thương thần kinh và mô mềm.
  • Sau khi châm cứu, bệnh nhân nên uống nước ấm, tránh vận động mạnh vùng chân và nghỉ ngơi hợp lý.

Châm cứu Địa Ngũ Hội điều trị các bệnh lý mãn tính

Châm cứu Địa Ngũ Hội điều trị các bệnh lý mãn tính

2. Cách bấm huyệt Địa Ngũ Hội

Khác với châm cứu, bấm huyệt là phương pháp tác động cơ học trực tiếp vào huyệt vị bằng tay. Đây là liệu pháp đơn giản, an toàn và có thể tự thực hiện tại nhà trong những trường hợp nhẹ như đau mu bàn chân, tai ù, đau mắt đỏ, hoặc để phòng ngừa các rối loạn của kinh Đởm.

Các bước thực hiện bấm huyệt Địa Ngũ Hội:

  • Bước 1: Chuẩn bị tư thế tức để người bệnh ngồi thoải mái hoặc nằm ngửa, giữ cho bàn chân thả lỏng.
  • Bước 2: Xác định vị trí huyệt Địa Ngũ Hội theo hướng dẫn chi tiết của Fuji phần đầu bài.
  • Bước 3: Dùng ngón cái hoặc ngón trỏ ấn nhẹ vào huyệt, sau đó day theo vòng tròn với lực vừa phải. Thời gian bấm mỗi lần từ 1 đến 3 phút, có thể bấm liên tục hoặc ngắt quãng tùy cảm nhận của bệnh nhân.
  • Bước 4: Bắt đầu với lực nhẹ, sau đó tăng dần đến khi bệnh nhân cảm thấy căng tức hoặc hơi đau.
  • Bước 5: Có thể thực hiện từ 3-5 lần mỗi ngày, mỗi lần tối đa 3 phút, đặc biệt vào buổi sáng hoặc tối trước khi ngủ để tăng hiệu quả.

Lưu ý quan trọng khi bấm huyệt:

  • Không bấm nếu vùng da quanh huyệt bị tổn thương, viêm nhiễm hoặc sưng đỏ bất thường.
  • Phụ nữ mang thai, người cao tuổi, người suy nhược cơ thể cần được tư vấn trước khi thực hiện.
  • Không bấm huyệt khi vừa ăn no, cơ thể mệt mỏi hoặc sau khi uống rượu bia.
    Kết hợp với chế độ nghỉ ngơi, ăn uống hợp lý và luyện tập nhẹ nhàng để đạt hiệu quả toàn diện.

Bấm huyệt Địa Ngũ Hội với kỹ thuật đơn giản tại nhà

Bấm huyệt Địa Ngũ Hội với kỹ thuật đơn giản tại nhà

Bên cạnh đó, để chăm sóc sức khỏe một cách toàn diện và tiện lợi hơn, Fuji xin giới thiệu đến bạn các dòng ghế massage hiện đại của chúng tôi. Từ những mẫu ghế massage phổ thông giá rẻ, đến các sản phẩm thương gia cao cấp, được tích hợp hàng loạt các công nghệ tiên tiến. Hãy tham khảo và trải nghiệm ngay tại hệ thống showroom của chúng tôi. Mọi thắc mắc xin liên hệ hotline 1800 1132 để được tư vấn và giải đáp miễn phí.

Trên đây là tổng hợp các thông tin liên quan đến huyệt Địa Ngũ Hội, từ vị trí, công dụng, cho đến các phương pháp tác động để khai thông huyệt hiệu quả. Fuji hy vọng đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò của huyệt vị này trong việc hỗ trợ phòng và điều trị bệnh.

 

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

Huyệt Giải Khê: Vị trí, công dụng và cách châm cứu bấm huyệt

Huyệt Giải Khê: Vị trí, công dụng và cách châm cứu bấm huyệt

Huyệt Giải Khê, một huyệt vị quan trọng thuộc kinh Vị, được ứng dụng để hỗ trợ điều trị các vấn đề liên quan đến khớp cổ chân và một số rối ...
Huyệt Tý Nhu: Vị trí, công dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Tý Nhu: Vị trí, công dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Tý Nhu là một huyệt vị trọng yếu trên kinh Thủ Dương Minh Đại Trường, đóng vai trò then chốt trong việc điều trị các bệnh lý liên quan đến vùng vai ...
Huyệt Thiên Trì: Vị trí, tác dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Thiên Trì: Vị trí, tác dụng và cách châm cứu, bấm huyệt

Huyệt Thiên Trì là huyệt thứ nhất của kinh Tâm Bào và nằm ở vùng ngực, được ứng dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh lý liên quan đến vùng ngực, tim ...