Đau lưng, vốn được coi là bệnh lý đặc trưng ở người lớn tuổi, đang ngày càng trở nên phổ biến trong giới trẻ. Lối sống hiện đại cùng những thói quen sinh hoạt và làm việc thiếu khoa học chính là yếu tố thúc đẩy tình trạng này. Các cơn đau lưng ở người trẻ không chỉ gây khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo của những bệnh lý xương khớp tiềm ẩn. Do đó, việc nhận biết sớm nguyên nhân, áp dụng các biện pháp phòng tránh và điều trị hiệu quả là vô cùng cần thiết. Cùng Fuji tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.
Nguyên nhân gây đau lưng ở người trẻ
Nguyên nhân đau lưng ở người trẻ rất đa dạng, chủ yếu từ thói quen sinh hoạt không khoa học và một số bệnh lý xương khớp hiếm gặp.
1. Thói quen sinh hoạt và làm việc không khoa học
Các thói quen sinh hoạt và làm việc không khoa học là nguyên nhân chính gây đau lưng ở người trẻ, chiếm tỷ lệ đáng kể trong các trường hợp. Dưới đây là những yếu tố cụ thể:
- Ngồi sai tư thế: Ngồi gù lưng, duy trì tư thế ngồi làm việc hoặc học tập trong thời gian dài mà không thay đổi gây áp lực quá mức lên cột sống. Điều này có thể dẫn đến đau lưng dưới, xuất hiện ở một bên hoặc cả hai bên.
- Ngủ sai tư thế: Ngủ sai tư thế, như nằm sấp, sử dụng gối quá cao hoặc nằm trên đệm quá mềm, có thể làm cột sống bị cong vẹo và gây đau lưng dưới khi thức dậy.
- Vận động sai kỹ thuật: Việc nâng vác vật nặng không đúng tư thế, thực hiện các động tác xoay người đột ngột, hoặc tập luyện thể thao không đúng kỹ thuật sẽ dẫn đến căng cơ quá mức, gây ra đau cơ vùng lưng dưới.
- Sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều: Việc cúi đầu kéo dài khi sử dụng điện thoại hoặc máy tính tạo áp lực lên vùng cổ và lưng trên, làm căng cơ lưng và cổ, dẫn đến đau lưng dưới ở giữa và đau vai gáy.
Đau lưng ở người trẻ chủ yếu do thói quen sinh hoạt và làm việc không đúng cách
2. Chấn thương
Chấn thương do hoạt động hàng ngày hoặc khi chơi thể thao là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau lưng ở người trẻ. Các dạng chấn thương thường gặp bao gồm:
- Ngã hoặc va đập: Các tai nạn như ngã khi chơi thể thao hay va chạm giao thông có thể dẫn đến căng cơ, bong gân hoặc tổn thương dây chằng. Những chấn thương này thường gây ra đau mỏi vùng lưng dưới.
- Tổn thương mô mềm: Tình trạng căng cơ hoặc bong gân do vận động quá mức hay làm việc nặng cũng là nguyên nhân phổ biến gây đau vùng lưng, đặc biệt là cảm giác đau nhức lưng dưới khi nghỉ ngơi.
3. Thừa cân, béo phì
Thừa cân và béo phì là một yếu tố nguy cơ đáng kể gây đau lưng dưới ở người trẻ. Khi trọng lượng cơ thể vượt quá mức bình thường, áp lực đè nén lên cột sống tăng lên đáng kể, làm tăng nguy cơ biến dạng cột sống. Đồng thời, các cơ và dây chằng xung quanh cột sống phải hoạt động quá sức để duy trì tư thế và sự ổn định, dẫn đến tình trạng đau lưng dưới, đặc biệt là ở vùng thắt lưng giữa.
Theo một số nghiên cứu tại Anh, khoảng 30% người trẻ béo phì xác nhận thường xuyên bị đau lưng dưới. Xu hướng này được dự báo sẽ tiếp tục gia tăng trong tương lai, chủ yếu do sự phổ biến của thói quen tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh và lối sống ít vận động do tính chất công việc hiện đại.
4. Stress và căng thẳng tâm lý
Stress và căng thẳng tâm lý là yếu tố quan trọng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng đau lưng dưới ở người trẻ. Cơ chế chính liên quan đến phản ứng sinh lý của cơ thể, khi một người trải qua căng thẳng, hệ thần kinh tự chủ kích hoạt phản ứng, dẫn đến co thắt các nhóm cơ, đặc biệt là cơ vùng lưng. Tình trạng co thắt cơ kéo dài này không chỉ gây ra cảm giác đau mà còn làm tăng cường độ đau ở những người đã có sẵn triệu chứng.
Ngoài ra, căng thẳng thường đi kèm với rối loạn giấc ngủ, bao gồm mất ngủ hoặc chất lượng giấc ngủ kém. Giấc ngủ đóng vai trò thiết yếu trong quá trình phục hồi và tái tạo mô cơ. Khi cơ lưng không được thư giãn và phục hồi đầy đủ trong thời gian ngủ, chúng sẽ trở nên mệt mỏi và dễ tổn thương hơn, từ đó làm trầm trọng thêm các cơn đau lưng. Do đó, việc quản lý stress hiệu quả là một phần quan trọng trong chiến lược phòng ngừa và điều trị đau lưng ở người trẻ.
Stress căng thẳng gây căng cứng cơ, gây đau lưng dưới
5. Bệnh lý xương khớp
Mặc dù ít phổ biến hơn so với các nguyên nhân do thói quen sinh hoạt, các bệnh lý xương khớp vẫn có thể là căn nguyên gây đau lưng dưới ở người trẻ. Dưới đây là một số tình trạng cần lưu ý:
- Thoái hóa cột sống sớm: Tình trạng này xảy ra khi lớp sụn khớp bị mòn hoặc đĩa đệm mất đi tính đàn hồi, dẫn đến đau cột sống lưng dưới. Đây thường là vấn đề ở những người trẻ có tiền sử làm việc nặng nhọc hoặc có yếu tố di truyền trong gia đình.
- Thoát vị đĩa đệm: Khi đĩa đệm bị lệch khỏi vị trí ban đầu và chèn ép vào các dây thần kinh lân cận, sẽ gây ra đau lưng dưới lan xuống chân, kèm theo các triệu chứng như tê bì hoặc yếu cơ.
- Viêm cột sống dính khớp: Đây là một bệnh lý viêm mạn tính gây cứng khớp và đau lưng dưới, đặc biệt trầm trọng hơn vào ban đêm. Bệnh này thường được chẩn đoán ở nam giới trẻ tuổi.
- Cong vẹo cột sống (scoliosis): Là tình trạng cột sống bị cong bất thường sang một bên, gây đau lưng dưới ở giữa. Tình trạng này thường được phát hiện trong giai đoạn dậy thì.
Cách điều trị đau lưng ở người trẻ
Để điều trị hiệu quả tình trạng đau lưng ở người trẻ, điều quan trọng là phải xác định chính xác nguyên nhân. Từ đó kết hợp linh hoạt các biện pháp tự chăm sóc tại nhà, điều chỉnh lối sống cùng với sự can thiệp y tế khi cần thiết.
1. Điều trị tại nhà và thay đổi lối sống
Các biện pháp điều trị tại nhà và việc thay đổi lối sống đóng vai trò quan trọng trong việc giảm đau lưng ở người trẻ, đặc biệt đối với các trường hợp đau do nguyên nhân cơ học, đồng thời giúp phòng ngừa tái phát.
1.1. Cải thiện tư thế
- Tư thế ngủ chuẩn: Để tránh đau lưng khi ngủ, hãy nằm nghiêng và đặt gối giữa hai chân hoặc nằm ngửa với gối kê dưới khoeo chân để giữ thẳng cột sống. Tuyệt đối tránh nằm sấp vì tư thế này có thể gây căng thẳng cho lưng dưới. Những điều chỉnh này giúp giảm áp lực lên cột sống, mang lại giấc ngủ ngon và hạn chế đau lưng khi thức dậy.
- Tư thế đứng, ngồi chuẩn: Khi ngồi, giữ lưng thẳng và dùng ghế hỗ trợ nếu cần. Lúc đứng, phân bổ đều trọng lượng. Đặc biệt, hãy đứng dậy và đi lại sau mỗi 30-60 phút để giảm áp lực lên cột sống thắt lưng do ngồi lâu. Duy trì tư thế đúng và vận động thường xuyên là chìa khóa bảo vệ cột sống.
Cải thiện tư thế với các cơn đau nhẹ, âm ỉ
1.2. Chọn nệm và gối phù hợp
Sử dụng nệm memory foam hoặc nệm lò xo chất lượng cao là lựa chọn tốt. Nệm memory foam có khả năng ôm sát đường cong cơ thể, phân tán áp lực đồng đều, trong khi nệm lò xo chất lượng cao cung cấp độ nâng đỡ vững chắc cho cột sống. Cả hai loại này đều giúp duy trì sự thẳng hàng của cột sống, từ đó giảm áp lực lên vùng lưng dưới. Bạn nên kiểm tra tình trạng nệm sau 5-7 năm sử dụng để đảm bảo nệm vẫn còn khả năng hỗ trợ tốt. Nếu nệm bị lún, biến dạng hoặc không còn êm ái, đã đến lúc bạn nên thay mới.
Chọn gối có độ cao khoảng 8-12cm thường được khuyến nghị vì nó giúp giữ cho đầu và cổ thẳng hàng với cột sống khi nằm ngửa hoặc nghiêng. Một chiếc gối quá cao hoặc quá thấp đều có thể làm cong vẹo cột sống cổ, dẫn đến căng thẳng và đau lan xuống lưng.
1.3. Chườm nóng/lạnh
- Chườm nóng: Sử dụng túi chườm nóng với nhiệt độ khoảng 40-50°C và đặt lên vùng lưng đau trong khoảng 10-15 phút, lặp lại 2-3 lần mỗi ngày. Phương pháp này giúp thư giãn cơ bắp, tăng cường lưu thông máu cục bộ, từ đó giảm co thắt cơ và cải thiện tình trạng đau lưng, đặc biệt là các cơn đau về đêm do căng cơ.
- Chườm lạnh: Trong trường hợp đau lưng cấp tính có kèm theo sưng tấy do chấn thương, nên chườm lạnh bằng cách sử dụng túi đá bọc trong khăn mỏng. Áp túi đá lên vùng bị ảnh hưởng trong 10-15 phút. Nhiệt độ thấp sẽ giúp co mạch, giảm viêm, sưng và tê liệt tạm thời các dây thần kinh cảm giác, từ đó giảm đau cơ lưng dưới hiệu quả.
1.4. Tập thể dục và kéo giãn
Các bài tập thể dục và động tác kéo giãn phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sự linh hoạt, sức mạnh cơ bắp và giảm đau lưng.
- Tư thế mèo-bò: Bắt đầu ở tư thế quỳ bốn chân trên sàn, hai tay và đầu gối rộng bằng vai. Khi hít vào, nhẹ nhàng võng lưng xuống, nâng đầu và hông lên. Khi thở ra, cong tròn lưng lên, hạ đầu xuống và kéo rốn về phía cột sống. Lặp lại động tác này 10 lần trong khoảng 2 phút. Bài tập này giúp cải thiện sự linh hoạt của cột sống và giảm căng thẳng ở vùng lưng dưới.
- Động tác kéo giãn cơ hình lê - Piriformis Stretch: Bắt đầu với tư thế nằm ngửa, gập gối. Sau đó, vắt mắt cá chân phải lên đầu gối trái. Dùng hai tay nắm lấy đùi của chân không vắt chéo và nhẹ nhàng kéo gối về phía ngực cho đến khi cảm thấy căng ở mông bên chân vắt chéo. Giữ tư thế này 20-30 giây, sau đó thả lỏng và lặp lại 2-3 lần cho mỗi bên. Luôn lắng nghe cơ thể, chỉ kéo giãn đến khi cảm thấy căng nhẹ, không gây đau nhói để tránh chấn thương.
- Plank nhẹ: Bắt đầu ở tư thế nằm sấp, sau đó nâng cơ thể lên bằng cách chống khuỷu tay và mũi chân, giữ cho cơ thể tạo thành một đường thẳng từ đầu đến gót chân. Siết chặt cơ bụng và cơ mông để giữ ổn định. Giữ tư thế này trong 10-20 giây, lặp lại 3 lần. Bài tập Plank giúp tăng cường sức mạnh cho nhóm cơ cốt lõi, bao gồm cơ lưng và cơ bụng, từ đó hỗ trợ cột sống và giảm nguy cơ đau lưng.
1.5. Có chế độ sống và ăn uống lành mạnh
Để quản lý và giảm thiểu tình trạng đau lưng, đặc biệt ở người trẻ, việc xây dựng một chế độ sống và ăn uống lành mạnh đóng vai trò thiết yếu.
Bổ sung dinh dưỡng:
- Canxi: Cần thiết cho sức khỏe xương, giúp củng cố cấu trúc cột sống và giảm nguy cơ đau đốt sống. Nên bổ sung từ các nguồn như sữa, sữa chua và các loại rau xanh đậm (cải bó xôi, cải xoăn).
- Vitamin D: Hỗ trợ quá trình hấp thụ canxi, duy trì mật độ xương. Có thể tìm thấy trong cá hồi, cá thu hoặc thông qua việc tiếp xúc ánh nắng mặt trời khoảng 5-10 phút mỗi sáng.
- Magie: Giúp thư giãn cơ bắp, giảm co thắt và nhức mỏi ở vùng lưng dưới. Các nguồn giàu magie bao gồm hạt hạnh nhân và chuối.
Kiểm soát căng thẳng:
- Thiền định và hít thở sâu: Thực hành thiền định 5-10 phút mỗi ngày với kỹ thuật hít thở sâu, giúp thư giãn hệ thần kinh, giảm căng cơ và cải thiện đáng kể tình trạng đau lưng do stress.
- Thư giãn tinh thần: Nghe nhạc nhẹ hoặc sử dụng tinh dầu oải hương có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, từ đó hỗ trợ quá trình phục hồi của cơ thể.
Kiểm soát cân nặng:
- Duy trì chỉ số BMI khỏe mạnh: Giữ chỉ số khối cơ thể (BMI) trong khoảng 18.5-24.9 là rất quan trọng. Thừa cân, đặc biệt là béo phì, làm tăng áp lực lên cột sống thắt lưng. Theo một nghiên cứu tại Hoa Kỳ, việc giảm cân có thể cải thiện tình trạng đau lưng dưới ở khoảng 50% người béo phì.
- Kết hợp vận động: Để có được mức cân nặng mong muốn, nên kết hợp việc đi bộ 15-20 phút mỗi ngày với một chế độ ăn uống cân bằng, ít calo.
Thay đổi chế độ sống và ăn uống lành mạnh
2. Điều trị y tế
Khi tình trạng đau lưng ở người trẻ kéo dài quá 1-2 tuần mà không có dấu hiệu cải thiện với các biện pháp tự chăm sóc tại nhà, hoặc khi có nghi ngờ nguyên nhân là do bệnh lý tiềm ẩn, việc can thiệp y tế chuyên sâu là hết sức cần thiết. Điều này nhằm mục đích chẩn đoán chính xác và điều trị tận gốc nguyên nhân gây đau, đảm bảo hiệu quả và phòng ngừa các biến chứng lâu dài.
2.1. Sử dụng thuốc
Trong trường hợp đau lưng ở người trẻ cần can thiệp y tế, việc sử dụng thuốc là một phương pháp phổ biến để kiểm soát triệu chứng. Các nhóm thuốc thường được chỉ định bao gồm:
- Thuốc giảm đau thông thường: Paracetamol với liều lượng khuyến nghị 500-1000mg, 2-3 lần/ngày, là lựa chọn an toàn và hiệu quả cho các trường hợp đau lưng dưới mức độ nhẹ.
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Các hoạt chất như Ibuprofen (200-400mg) hoặc Diclofenac (50mg) được sử dụng để giảm viêm và giảm đau. Nhóm thuốc này đặc biệt phù hợp với các tình trạng đau lưng dưới có nguyên nhân viêm, chẳng hạn như viêm khớp hoặc do chèn ép từ thoát vị đĩa đệm. Tuy nhiên, cần lưu ý về các tác dụng phụ trên đường tiêu hóa và tim mạch khi sử dụng lâu dài.
- Thuốc giãn cơ: Các loại thuốc như Myonal hoặc Mydocalm giúp giảm co thắt cơ, từ đó hỗ trợ làm dịu các cơn đau cơ lưng dưới cấp tính do căng cơ hoặc chuột rút.
- Thuốc bổ thần kinh: Các vitamin nhóm B, đặc biệt là B1, B6, B12, được chỉ định để hỗ trợ phục hồi chức năng thần kinh và giảm đau do chèn ép dây thần kinh, điển hình là các trường hợp đau lưng dưới lan xuống chân.
Việc sử dụng thuốc cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị tối ưu.
2.2. Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu là một phần quan trọng trong phác đồ điều trị đau lưng ở người trẻ, tập trung vào việc khôi phục chức năng và giảm đau thông qua các phương pháp vận động và kỹ thuật chuyên biệt.
- Bài tập tăng cường và kéo giãn: Các bài tập như nâng hông (bridge exercise), plank cải biên (forearm plank) hoặc các động tác kéo giãn cột sống được thiết kế để tăng cường sức mạnh cho các nhóm cơ cốt lõi (cơ lưng, cơ bụng) và cải thiện sự linh hoạt của cột sống. Việc thực hiện đều đặn 3-5 lần mỗi tuần, mỗi buổi 15-30 phút, sẽ giúp ổn định cột sống, giảm áp lực lên các cấu trúc bị tổn thương và làm giảm đau lưng dưới, bất kể là đau bên phải hay toàn bộ vùng lưng dưới.
- Kéo giãn cột sống (spinal traction): Đây là kỹ thuật sử dụng lực cơ học để kéo giãn cột sống, giúp tạo không gian giữa các đốt sống, giảm áp lực lên đĩa đệm và rễ thần kinh bị chèn ép. Phương pháp này đặc biệt hữu ích cho các trường hợp đau do thoát vị đĩa đệm hoặc thoái hóa.
- Điện trị liệu (electrotherapy): Bao gồm các phương pháp như kích thích điện qua da (TENS) hoặc điện xung. Các dòng điện được áp dụng lên vùng đau nhằm giảm tín hiệu đau, thư giãn cơ và kích thích quá trình lành thương, góp phần cải thiện tình trạng đau cột sống lưng dưới.
Các bài tập vật lý trị liệu sẽ được thiết kế phù hợp với tình trạng của bệnh nhân
2.3. Châm cứu và bấm huyệt:
Châm cứu và bấm huyệt, là những phương pháp được áp dụng để điều trị đau lưng bằng cách tác động vào các huyệt đạo trên cơ thể.
- Châm cứu: Kỹ thuật này sử dụng kim châm tác động vào các huyệt đạo cụ thể. Theo quan điểm Đông y, việc châm cứu giúp điều hòa khí huyết, thông kinh lạc, từ đó giảm đau và cải thiện chức năng vùng lưng. Một nghiên cứu từ Trung Quốc cho thấy, châm cứu có thể giúp giảm đau lưng dưới ở khoảng 60% bệnh nhân sau 4-6 tuần điều trị.
- Bấm huyệt: Phương pháp này sử dụng áp lực ngón tay để tác động lên các huyệt đạo. Bấm huyệt có thể giúp thư giãn gân cơ, giảm co thắt và cải thiện lưu thông máu, từ đó hỗ trợ giảm đau và nhức mỏi ở vùng lưng dưới.
2.4. Phẫu thuật
Phẫu thuật là lựa chọn điều trị cuối cùng cho đau lưng ở người trẻ khi các phương pháp điều trị nội khoa và bảo tồn khác không mang lại hiệu quả, hoặc khi có các tình trạng bệnh lý nghiêm trọng cần can thiệp.
- Chỉ định phẫu thuật: Phẫu thuật thường được xem xét trong các trường hợp thoát vị đĩa đệm nặng gây chèn ép thần kinh nghiêm trọng và có biến chứng, cong vẹo cột sống Phẫu thuật thường được xem xét trong các trường hợp thoát vị đĩa đệm nặng gây chèn ép thần kinh nghiêm trọng và có biến chứng, cong vẹo cột sống tiến triển nặng, hoặc các bệnh lý viêm như viêm cột sống dính khớp khi tình trạng đau và biến dạng không đáp ứng với điều trị bằng thuốc và vật lý trị liệu.
- Các phương pháp phẫu thuật phổ biến: Trong lĩnh vực phẫu thuật điều trị đau lưng, có hai phương pháp phổ biến là phẫu thuật nội soi cắt đĩa đệm (Microdiscectomy/Endoscopic Discectomy) và phẫu thuật cố định cột sống (Spinal Fusion). Phẫu thuật nội soi cắt đĩa đệm là một kỹ thuật ít xâm lấn, tập trung vào việc loại bỏ phần đĩa đệm bị thoát vị đang chèn ép rễ thần kinh, mang lại hiệu quả giảm đau nhanh chóng cho bệnh nhân. Ngược lại, phẫu thuật cố định cột sống được áp dụng để ổn định cột sống bằng cách hợp nhất hai hoặc nhiều đốt sống lại với nhau. Phương pháp này thường được chỉ định cho các trường hợp cột sống bị mất vững hoặc biến dạng nghiêm trọng, giúp tái tạo sự vững chắc cho cấu trúc cột sống.
Thời điểm cần gặp bác sĩ ngay lập tức
Đau lưng ở người trẻ có thể là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng, cần đi khám bác sĩ ngay nếu gặp các tình trạng sau:
- Đau lưng sau chấn thương nghiêm trọng: Nếu bạn bị đau lưng dưới sau một cú ngã mạnh, tai nạn giao thông, hoặc chấn thương thể thao có cường độ cao, đây có thể là dấu hiệu của gãy xương cột sống, tổn thương dây chằng, hoặc các chấn thương cấu trúc nghiêm trọng khác.
- Đau kéo dài vài tuần không thuyên giảm: Tình trạng đau lưng dưới kéo dài trên 2-4 tuần mà không cải thiện dù đã nghỉ ngơi và áp dụng các biện pháp tự chăm sóc tại nhà có thể cho thấy nguyên nhân tiềm ẩn phức tạp hơn như thoát vị đĩa đệm, viêm khớp cột sống, hoặc các vấn đề cơ học mạn tính.
- Đau dữ dội, liên tục, không giảm khi nghỉ ngơi: Cơn đau cột sống lưng dưới liên tục, đặc biệt là đau về đêm hoặc khi nghỉ ngơi, là một dấu hiệu đáng lo ngại. Nó có thể báo hiệu các bệnh lý viêm như viêm cột sống dính khớp hoặc thậm chí là sự hiện diện của khối u trong cột sống.
- Đau kèm sốt, sụt cân không rõ nguyên nhân: Khi đau lưng dưới đi kèm với các triệu chứng toàn thân như sốt hoặc sụt cân không giải thích được, đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng đĩa đệm, viêm xương tủy, hoặc các bệnh lý ác tính.
- Tê bì, yếu liệt chân, bàn chân hoặc tay: Sự xuất hiện của các triệu chứng thần kinh như tê bì, yếu cơ, hoặc mất cảm giác ở chân, bàn chân hoặc thậm chí ở tay, cho thấy có thể có sự chèn ép nghiêm trọng lên các rễ thần kinh hoặc tủy sống. Tình trạng này cần được kiểm tra khẩn cấp để tránh nguy cơ tổn thương thần kinh vĩnh viễn.
- Mất kiểm soát tiểu, đại tiện: Đây là một tình trạng cấp cứu y tế, khi các dây thần kinh ở cuối tủy sống bị chèn ép nghiêm trọng, gây ra mất khả năng kiểm soát bàng quang và ruột. Nếu không được cấp cứu và phẫu thuật kịp thời, có thể dẫn đến tổn thương thần kinh vĩnh viễn và liệt.
- Dấu hiệu cong vẹo cột sống tiến triển: Các dấu hiệu nhận biết như vai lệch, xương bả vai nhô ra bất thường, lưng gù, hoặc cong bất thường cần được thăm khám để xác định xem có phải là cong vẹo cột sống và đánh giá mức độ tiến triển thông qua chụp X-quang.
Thăm khám ngay khi xuất hiện các dấu hiệu điển hình
Cách phòng tránh đau lưng ở người trẻ
Để phòng tránh đau lưng ở người trẻ, việc duy trì một lối sống lành mạnh và thói quen sinh hoạt khoa học là vô cùng cần thiết. Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa hiệu quả:
- Duy trì tư thế đúng: Luôn ngồi thẳng lưng, sử dụng ghế công thái học để hỗ trợ cột sống, và đứng dậy đi lại mỗi 30-60 phút nhằm tránh áp lực tích tụ lên lưng dưới do ngồi lâu. Khi ngủ, nên chọn nệm có độ cứng vừa phải và nằm nghiêng với một chiếc gối kẹp giữa hai chân để duy trì sự thẳng hàng của cột sống, hạn chế đau lưng dưới khi thức dậy.
- Tập thể dục thường xuyên: Thực hiện các bài tập tăng cường cơ lưng và cơ lõi như yoga, plank, hoặc đơn giản là đi bộ 15-20 phút mỗi ngày. Điều này giúp củng cố cơ bắp hỗ trợ cột sống, giảm nguy cơ đau lưng. Tuyệt đối tránh tập luyện quá sức hoặc sai kỹ thuật để không gây chấn thương.
- Kiểm soát cân nặng: Duy trì chỉ số khối cơ thể BMI trong khoảng 18.5-24.9 là rất quan trọng để giảm áp lực không cần thiết lên cột sống. Điều này đòi hỏi một chế độ ăn uống cân bằng, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, đường và kết hợp với vận động.
- Giảm căng thẳng: Thiền định 5-10 phút mỗi ngày hoặc tham gia các hoạt động thư giãn như đọc sách, nghe nhạc để giảm đau lưng dưới do stress. Ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm để thư giãn cơ lưng.
- Bổ sung dinh dưỡng: Chế độ ăn uống cần cung cấp đủ canxi, vitamin D và magie để duy trì xương chắc khỏe và hỗ trợ chức năng cơ. Uống 2-2,5 lít nước mỗi ngày cũng rất quan trọng để duy trì độ ẩm và sự dẻo dai của đĩa đệm.
- Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử: Giảm thời gian cúi đầu khi sử dụng điện thoại hoặc máy tính để tránh gây căng thẳng cho cột sống cổ và lưng. Nên đặt màn hình ngang tầm mắt và nghỉ mắt, vận động nhẹ nhàng mỗi 20-30 phút để thư giãn cơ bắp và mắt.
- Khám sức khỏe định kỳ: Việc kiểm tra cột sống hàng năm là cần thiết để phát hiện sớm các vấn đề như cong vẹo cột sống, thoái hóa sớm hoặc các bất thường khác, đặc biệt quan trọng đối với người trẻ có tiền sử gia đình về các bệnh lý xương khớp. Phát hiện sớm giúp can thiệp kịp thời, ngăn ngừa biến chứng.
Đau lưng ở người trẻ là một vấn đề phổ biến nhưng không nên xem nhẹ. Việc xác định đúng nguyên nhân là cần thiết để áp dụng các biện pháp điều trị hiệu quả. Fuji hy vọng những thông tin trong bài viết trên đã cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về nguyên nhân, cách phòng tránh và điều trị tình trạng đau lưng ở người trẻ, giúp bạn chủ động chăm sóc sức khỏe cột sống và cải thiện chất lượng cuộc sống.
